Minder strafzaken behandeld door OM en rechter

Het Openbaar Ministerie heeft vorig jaar in 203.000 zaken een beslissing genomen. Dat is 28 procent minder dan in 2007. Ook strafrechters deden volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 28 procent minder misdrijfzaken af dan in 2007.

De afname geeft geen volledig beeld van de ontwikkeling van criminaliteit in de samenleving. Een deel van de misdaad blijft volgens het CBS buiten beeld. Bijvoorbeeld omdat er geen aangifte wordt gedaan.

In een vijfde van de door het OM afgedane zaken werd besloten een verdachte niet te vervolgen. Dat gebeurt onder meer als er onvoldoende bewijs is. In 2007 werden een op de tien zaken onvoorwaardelijk geseponeerd. Ruim de helft van de verdachten moest voor de rechter verschijnen.

Vuilnisbak

Hoogleraar rechtspsychologie Peter van Koppen, van de Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit van Amsterdam, spreekt van een zorgwekkende trend. "Je kunt het deels verklaren door een afname van de criminaliteit, maar je moet je ook afvragen of de communicatie tussen de politie en het OM wel goed verloopt."

Hij denkt ook dat grote zaken als de Schiedammer parkmoord, waarbij fouten bij politie en justitie leidden tot de veroordeling van een onschuldige, de rechter veel kritischer hebben gemaakt over het werk van het OM. In 11 procent van de gevallen wordt nu besloten tot vrijspraak of ontslag van vervolging.

Van Koppen roept op tot een onderzoek naar de oorzaak. "Een officier van justitie mag alleen besluiten tot vervolging als hij als rechter ook tot vervolging zou komen. De rechter dient als eindcontrole van het strafrecht. Je moet je voorstellen dat een autofabrikant tijdens de eindcontrole zegt: gooi 11 procent van deze auto's maar in de vuilnisbak."

Minder geldboetes

Rechters legden in vergelijking met 2007 ook ruim de helft minder geldboetes op. Het aantal bijkomende straffen, zoals ontzetting uit de rijbevoegdheid, nam ook flink af met twee derde.