Het ene moment schoffel je iemand onderuit op het voetbalveld, het andere schoffel je als taakstraf de berm. Na een uitspraak van het hof van Den Haag kan het zo: daar kreeg een voetballer een taakstraf en een boete van bijna 9000 euro, omdat hij met een sliding een dubbele beenbreuk had veroorzaakt.
"Deze zaak toont wel aan dat je binnen een sport grenzen hebt, en dat je de rechter ook bij die grenzen kan betrekken", zegt letselschade-advocaat Jasper Keizer. "De rechter bestrafte dit omdat het een excessieve overtreding is. Dat dat tot een rechtszaak kan leiden vind ik een goede zaak."
Toch worden de meeste zaken binnen de sportbond afgehandeld. Zabih Etemadi is advocaat en was profvoetballer bij onder andere sc Heerenveen en FC Groningen. "In de sport heb je te maken met de reglementen van de bond. De KNVB bestraft bijvoorbeeld met een gele en rode kaart, of via de tuchtcommissie."
"Er zijn wel meer gevallen voorgekomen waarbij topsporters een schadevergoeding moesten betalen voor overtredingen. Maar dat ging dan langs de civiele rechter. In dit geval heeft het slachtoffer aangifte gedaan van mishandeling. Dan gaat het via de strafrechter."
Risico van de sport
De aard van de overtreding speelt mee in de vraag of er een zaak aangespannen kan worden. "In Nederland wordt er vanuit gegaan dat je de risico's van een sport aanvaardt, zodra je het veld op gaat", zegt Etemadi. "Voetbal is een contactsport, waarbij het lastig is om opzet te bewijzen. Als je een schadevergoeding wil, moet de schuld echt vaststaan."
"Maar in dit geval kwam de blessure door roekeloos gedrag: de voetballer zette de sliding van achter met twee benen in. Dat valt buiten het te aanvaarden risico. Het strafrecht heeft het dan over voorwaardelijk opzet: hij wist dat hij met deze actie de ander kon verwonden, maar hij deed het toch."
Volgens Keizer maakt het inderdaad niet uit of de speler de ander wilde verwonden of niet. "Het gaat niet om de intentie, maar of je het risico op de koop toe neemt. De rechter heeft nu gezegd dat dat ook in de context van een sportwedstrijd genoeg is om iemand te veroordelen."
Tennisbal in je oog
Kunnen sporters in andere takken nu ook aangeklaagd worden? Keizer denkt van wel, als het risico wordt overtreden. "Er zijn wel voorbeelden dat iemand per ongeluk een tennisbal in zijn oog krijgt. Dat zijn ongelukken die je niet kan voorkomen, daar kun je geen schadevergoeding voor eisen."
"Maar stel dat je als tennisser uit frustratie de bal het publiek in slaat. Dan ga je buiten het risico. Als iemand dan gewond raakt, zou die je kunnen aanklagen."
Onsportieve acties, zoals het veroorzaken van een valpartij bij wielrennen, zijn lastiger voor de rechter te krijgen. "Als je valt, maar je hebt geen lichamelijk letsel, dan kan je het niet via de strafrechter spelen. Je moet dan heel goed hard kunnen maken dat je een grote kans had om te winnen, en dat je nu winstpremie misloopt."
Keizer denkt dat deze uitspraak een waarschuwende werking kan hebben. "Ik hoop dat sporters zich realiseren dat je er niet altijd van af komt met een schorsing. Misschien laten mensen nu gewelddadig gedrag ook wat meer achterwege."
Om iemand voor de rechter te krijgen moet er in ieder geval aangifte worden gedaan. Etemadi denkt dat daardoor dit soort zaken niet veel voorkomen. "Als ik op zaterdag bij een amateurwedstrijd onderuit word gehaald, stap ik ook niet naar de politie. Zeker bij contactsport is het ook wel een beetje deel van de cultuur."