Illegaal een filmpje gedownload? Dat wordt betalen!
Het illegaal downloaden van films bleef in Nederland lang onbestraft, maar daar komt verandering in. Vanaf dit najaar wil filmdistributeur Dutch Filmworks (DFW) downloaders aanpakken die BitTorrent gebruiken om de films van de distributeur illegaal binnen te hengelen.
Wie wordt betrapt op het downloaden van een DFW-film, kan vanaf dat moment een brief op de mat verwachten. "Daarin doen we een voorstel voor een schikking", zegt directeur Willem Pruijssers. Gaat iemand niet akkoord, dan kan de organisatie een rechtszaak beginnen. Hoe duur het afkopen van een rechtszaak wordt, is nog niet bekend.
Er moet een afschrikwekkende werking van uitgaan, dus het zal meer zijn dan een paar tientjes
"In Duitsland kost dit je tussen de achthonderd en duizend euro, maar dat vinden we aan de hoge kant", aldus Pruijssers. "Maar er moet natuurlijk wel een afschrikwekkende werking van uitgaan, dus het zal meer zijn dan een paar tientjes."
Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen stelselmatige en incidentele downloaders: ook wie slechts één keer een film downloadt, kan een boetebrief krijgen. Aanvankelijk gaat de distributeur bij een paar films het downloaden in de gaten houden, maar dat zullen er uiteindelijk 'tientallen tegelijk' worden.
Downloaden uit illegale bron was in Nederland lang toegestaan: of beter gezegd, tot april 2014 werd het gedoogd. Het Europees Hof van Justitie was het daar echter niet mee eens. Tot nu toe bleef de aanpak van individuele downloaders echter uit; het Openbaar Ministerie is van mening dat auteursrechthebbenden die aanpak zelf moeten regelen.
Geen privacybescherming in BitTorrent
Dutch Filmworks, dat naast Nederlandse films als Soof en Dummie de Mummie internationale producties als The Expendables en Mechanic: Ressurrection uitbrengt, kan downloaders aanpakken door de manier waarop het BitTorrent-protocol werkt. De privacy van down- en uploaders is in het protocol niet beschermd: iedereen kan zien vanaf welke IP-adressen wordt gedownload.
Vervolgens moeten de internetproviders die IP-adressen nog wel omzetten naar adresgegevens, zodat Dutch Filmworks een brief kan sturen. En die zitten daar niet echt op te wachten. "Wij werken alleen mee met tussenkomst van de rechter", aldus een woordvoerder van Ziggo. En ook KPN is niet enthousiast: "Wij verstrekken alleen gegevens bij een harde grondslag, en meestal is dat een gerechtelijk bevel."
Dutch Filmworks-baas Pruijssers beklaagt zich daarover. "Ze negeren ons stelselmatig", zegt hij. "Maar als ze niet meewerken gaan we naar de rechter."
Daarmee maakt Dutch Filmworks goede kans, zegt ict-jurist Arnoud Engelfriet. "In vergelijkbare gevallen waarbij internetproviders gegevens van klanten moesten overhandigen, zie je dat dat vrijwel altijd wordt toegewezen door de rechter", aldus Engelfriet.
Niet uitgestorven
Door muziek- en videostreamingdiensten is het aantal downloaders afgenomen: van 40 procent naar ongeveer een kwart van de Nederlanders, bleek eerder uit onderzoek van Telecompaper.
Maar uitgestorven is het nog niet. "Was het maar waar", zegt Pruijssers. "Voor een paar duizend downloaders zouden we niet al deze moeite doen." Volgens het bedrijf zelf zijn twee recente films, Bad Mom en Mechanic Resurrection, door honderdduizenden Nederlanders gedownload.
Door aanbieders als Netflix is het legale aanbod van wat oudere films flink toegenomen. Maar branchevereniging NVPI maakt wat betreft illegaal downloaden geen onderscheid tussen oude en nieuwe films en wijst erop dat het legale aanbod over de hele linie sterk is verbeterd, zoals is te zien op film.nl.
Bewijslast
Wat Dutch Filmworks betreft, ligt de bewijslast overigens bij de consument. Als die stelt niet zelf te hebben gedownload, maar dat iemand anders van zijn netwerk gebruik heeft gemaakt, moet hij dat zelf kunnen bewijzen, vindt de organisatie. De Autoriteit Persoonsgegevens, wiens toestemming de filmdistributeur nodig heeft om downloaders te kunnen aanpakken, heeft met het plan ingestemd.
Dutch Filmworks zou juist moeten kunnen bewijzen dat iemand zelf heeft gedownload
Ict-jurist Engelfriet vindt dat de omgekeerde wereld. "Dutch Filmworks zou juist moeten kunnen bewijzen dat iemand zelf heeft gedownload", zegt Engelfriet. Hij heeft daarom een bezwaar ingediend bij de Autoriteit Persoonsgegevens; het is nog onbekend of die organisatie daar gehoor aan geeft.
Rechtszaak
Het is nog onbekend wat downloaders wacht die de schikking niet accepteren en voor de rechtszaak kiezen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, waar downloaders tot torenhoge boetes zijn veroordeeld, kunnen auteursrechthebbenden alleen de directe schade claimen.
"Voor een film moet je dan denken aan een paar tientjes", zegt Engelfriet. Daarbij kunnen nog wel de advocatenkosten van de tegenpartij komen. "Maar ook dat is niet onbeperkt. In kleine, simpele rechtszaken zoals dit is dat maximaal een paar honderd euro, geld dat downloaders waarschijnlijk niet kunnen claimen bij hun rechtsbijstandverzekering. "Als er opzet in het spel is, dan keren we meestal niet uit", aldus een woordvoerder van DAS. "En als je bewust een illegale film downloadt, dan is die opzet er. Bij de andere rechtsbijstandverzekeringen zal dat niet anders zijn."
Aanbod
Stichting Brein, de auteursrechtwaakhond die door de industrie wordt gefinancierd, heeft nog geen plannen om downloaders aan te pakken. Wel gaat de organisatie zich richten op de grotere torrent-uploaders, zegt voorman Tim Kuik. "Dan gaat het om mensen die zoveel uploaden, dat ze het aanbod in stand houden", aldus Kuik. Overigens werkt bittorrent standaard zo dat wie downloadt, ook uploadt.
Rejo Zenger van privacy-organisatie Bits of Freedom gelooft niet zo in het aanpakken van downloaders. "Het zou beter zijn als Dutch Filmworks het legale aanbod zou verbeteren. De branchevereniging constateert zelf immers ook al dat het aanbod via Netflix nogal achterloopt. Wat als je als internetter wel wil betalen maar dat vanwege het gebrekkige aanbod niet kunt?"
Negatieve reclame
Bang voor negatieve reclame is Dutch Filmworks overigens niet. "Wat kan er gebeuren? Dat mensen niet meer naar de film gaan", vraagt Pruijssers zich af. "Dat gaat echt niet gebeuren. Mensen moeten gewoon gaan betalen! Als ze in de winkel iets stelen worden ze bestraft, maar op internet niet. Maar lieve mensen, het mag helemaal niet!"
Helemaal waterdicht is het plan van Dutch Filmworks overigens niet. Wie zijn IP-adres verbergt met een VPN-verbinding, maakt grote kans om niet geïdentificeerd te worden, al is er een kans dat Dutch Filmworks dan aanklopt bij de VPN-provider. Ook bestaan er zogeheten private trackers, privétorrentsites waar je niet zomaar op komt. Tenzij de filmdistributeur toegang weet te krijgen tot die sites, zijn gebruikers van die sites veilig.
