Alexander (8) bloeit op door zijn therapiehonden Rags en Bente

• Christian de Bruijn

  redacteur Binnenland

"Bij Bente en Rags kan ik meer mezelf zijn," zegt de 8-jarige Alexander. "De honden geven me meer zelfvertrouwen." Het klinkt misschien ongewoon, maar het komt steeds vaker voor: een hond als therapeut. Jaarlijks helpen deze 'therapiehonden' honderden Nederlandse jongeren die kampen met uiteenlopende gedrags- en psychische problemen.

In het geval van Alexander was die hulp hard nodig, vertelt zijn moeder Belinda. "Hij heeft op een te jonge leeftijd al te veel meegemaakt in zijn leven, zoals de ernstige ziekte van zijn broertje. Niet alleen waren zijn blijdschap en onbevangenheid volledig weg, ook raakte hij het vertrouwen in zichzelf en in anderen kwijt."

Eerdere therapieën sloegen niet of nauwelijks aan, waarna de ouders van Alexander aanklopten bij de stichting Hulphond Nederland, landelijk gespecialiseerd in therapiehonden in de jeugdzorg. Nu krijgt Alexander elke week hulp van de honden Rags en Bente. Maar wat kan zo'n hond precies wat een reguliere therapeut niet voor elkaar krijgt?

"De hond is een spiegel en die reageert op jou, ongeacht wie je bent of wat je verleden is", legt Alexanders vaste behandelaar Petra van Benten uit. "Een hond oordeelt niet, en laat kinderen zelf ervaren welk effect hun gedrag heeft. Kwetsbare kinderen kunnen zo juist met een hond veel makkelijker de verbinding aangaan."

In die verbinding met anderen, met name volwassenen, schuilt volgens Van Benten veelal het probleem. "Kinderen zijn door hun bagage in het algemeen teleurgesteld in de relatie met volwassenen. Wij krijgen vaak kinderen die al heel wat hulpverleners hebben gezien, maar die blijken niet in staat dezelfde deuren te openen als een hond."

Hulphond Nederland startte in 2012 een pilot in één zorginstelling, waar een handvol intensief getrainde therapiehonden aan de slag ging met een kleine groep jongeren. Nu, vijf jaar later, werkt de stichting samen met zo'n tien jeugdzorginstellingen door het hele land en worden jaarlijks door bijna zeventig honden zo'n vierhonderd jongeren geholpen.

Een aantal waarvan Eric Bouwer, directeur van Hulphond Nederland, hoopt dat het verder stijgt. "Er zitten in Nederland 140.000 jongeren in de jeugdzorg, er worden er wekelijks 300.000 ernstig gepest, en er zijn 400.000 jongeren met een licht verstandelijke beperking. Potentieel gaat het om een enorm aantal jongeren die we een nieuw perspectief kunnen geven."

Overigens benadrukt de directeur dat er op de honden minstens zo goed gelet wordt als op de kinderen. "Dierenwelzijn is voor ons belangrijk", legt Bouwer uit. "Daarom werken onze therapiehonden maar twee dagen in de week. De andere vijf dagen zijn ze gewoon huishond en wonen ze bij een gastgezin. En op z'n tiende gaat de hond met een welverdiend pensioen."

De 8-jarige Alexander is inmiddels al een aantal maanden bezig met de hondentherapie en voelt zich stukken beter. "Ik voel zo'n groot verschil met eerst. Ik zit nu veel lekkerder in mijn vel." Moeder Belinda beaamt dat: "Het is een wereld van verschil. We zien en horen hem weer lachen. Het is een blijer mannetje geworden, dat zijn eigen talenten weer ziet."