Terug van vakantie: onderhandelaars formatie pakken gesprek weer op

Vanaf vandaag zal moeten blijken of bijna drie weken vakantie voor de onderhandelaars goed is geweest voor het formatieproces. Onder leiding van informateur Zalm gaan VVD, CDA, D66 en ChristenUnie weer met elkaar om de tafel.

Half juli, na de laatste onderhandelingsdag, zei Zalm dat hij goede hoop heeft dat die vier partijen uiteindelijk een regeringsploeg op het bordes krijgen. Maar het blijft gissen hoe ver ze precies zijn.

De informateur verwoordde het op 19 juli zo: "Om in Tour de France-termen te spreken: we hebben enkele bergetappes achter de rug, er komen er nog een paar, maar we zijn zeker nog niet in Parijs. Tijd is minder belangrijk dan kwaliteit."

Groningen

Vandaag wordt er in ieder geval gesproken over de gaswinning in Groningen en de toekomstige energievoorziening. Diverse deskundigen op dat gebied komen langs.

Rutte, Buma, Pechtold, Segers en hun adjudanten hadden behoefte aan een break, na de intensieve verkiezingscampagne en 126 dagen formeren. Een variant met GroenLinks liep twee keer stuk en het duurde even voordat D66 zich met de ChristenUnie had verzoend.

Ook toen duidelijk was dat deze coalitie nog de enige mogelijkheid is voor een meerderheidskabinet, ging het niet van een leien dakje. Verschillende keren benadrukten de onderhandelaars dat de gesprekken moeizaam verliepen.

Geen deal

Informateur Zalm heeft de pauze gebruikt om nieuwe voorstellen te schrijven. Alle onderwerpen zijn al een keer aan bod geweest, maar overeenstemming is er nog niet. In dit soort processen geldt altijd dat er pas ergens een deal over is, als er over alles een deal is.

Het klimaat, de migratie en medisch-ethische kwesties als het recht op stervenshulp bij een voltooid leven liggen nog op tafel. Ondertussen hopen de partijen ook nog een akkoord te sluiten met de sociale partners over de pensioenen en het ontslagrecht.

Al met al zijn de onderhandelingen nog lang niet klaar. De begroting voor volgend jaar, die gepresenteerd wordt op Prinsjesdag, zal het werk zijn van het huidige, demissionaire kabinet van VVD en PvdA. Algemeen wordt verwacht dat die ministers ook nog gewoon in de Ridderzaal zullen zitten, en niet die van een nieuw kabinet.