Hoi, hoe is het? Kan je mij uit de brand helpen en misschien 130 euro overmaken?
Dit soort nepberichtjes worden steeds vaker uitgestuurd via Facebook Messenger en Whatsapp. Het doel: geld binnenhalen. De Fraudehelpdesk laat weten dat mensen dit jaar alleen al voor ongeveer 15.000 euro zijn opgelicht. In heel 2016 was dat nog 14.000 euro.
"Vorig jaar hebben we in totaal 61 meldingen van dit soort fraude gekregen", zegt Tjerk Notten van de Fraudehelpdesk. "Nu, halverwege 2017, hebben we er al 57. En we schatten in dat maar tien procent van de gevallen wordt gemeld."
De oplichters gaan slim te werk. Op Facebook maken ze met foto's van een bestaand persoon een nepaccount aan. Vervolgens worden de Facebookvrienden van die persoon toegevoegd.
Daarmee lijkt het alsof degene die is gekloond een nieuw account heeft aangemaakt en jou opnieuw toevoegt. Accepteer je, dan kunnen oplichters directe berichten naar je sturen.
Kelly (25) was op haar werk toen ze berichtjes kreeg van haar vrienden. "Een aantal vrienden van mij dacht dat ik een nieuw account had. Ze kregen via Facebook een berichtje binnen met de vraag of zij geld konden overmaken."
Wijntje op het terras
Hij durft het bijna niet toe te geven, maar Rob Nugteren (53) trapte er ook in. 's Avonds laat kreeg hij een WhatsAppje van iemand die zich voordeed als zijn schoonzus.
"Ik kreeg een foto van haar op een terras met een wijntje, en ze vroeg hoe het met mij was. Ze vroeg ook naar de cursus die ik geef, en ze zei dat ze eens mee wilde doen. Hier hadden we het al eerder op Facebook over gehad."
Pas de volgende ochtend ging het over geld. "Ze zei dat ze problemen had met haar internet, en dat ze de rekening niet kon betalen. Natuurlijk wilde ik mijn schoonzus wel helpen, dus ik heb 810 euro overgemaakt."
Rob kwam er pas achter dat iets niet klopte na een belletje van de bank. Het bankrekeningnummer waar hij het geld op had gestort was bij hen opgevallen. "Toen heb ik aangifte gedaan, en heb ik de bank van de andere rekening gebeld. Die rekening was toen al leeggehaald, dus ze konden niets meer doen."
Alle informatie die de fraudeurs nodig hadden voor een persoonlijk gesprekje met Rob was openbaar toegankelijk. Zo ging het bij Kelly ook. "Mijn Facebookprofiel is afgeschermd voor mensen die geen vrienden zijn. De fraudeur heeft dus alleen mijn profielfoto gebruikt."
Volgens Notten is dit gebruikelijk. "We vermoeden dat de fraudeurs foto's en informatie gebruiken die openbaar beschikbaar zijn. Het lijkt erop dat de slachtoffers hun profielen niet goed hebben afgeschermd. De oplichters hebben maar weinig info nodig om vertrouwen te wekken."
Rob kan in ieder geval fluiten naar zijn geld, maar daar baalt hij niet het meest van. "Je voelt je enorm belazerd. Over zo'n groot bedrag had ik natuurlijk mijn schoonzus moeten bellen. Nu hoop ik vooral dat niet meer mensen hier de dupe van worden."
Dit verhaal is geschreven door Wouter Hoogland en Yasmina El Ouardani