Echte fans weten het natuurlijk al lang: aanstaande zondag begint in de VS het nieuwe seizoen van Game of Thrones, een dag later kan je ook in Nederland kijken. Als je dat legaal wilt doen, is dat dit jaar wel een stuk minder makkelijk.
Direct bij HBO een streamingabonnement is niet meer mogelijk: je moet met je gehele televisieabonnement overstappen naar Ziggo en daarbovenop nóg een extra zenderpakket van 11,95 euro per maand kopen.
Best lastig, als je nog een contract hebt lopen bij een andere tv-aanbieder. Of op een plek woont waar je Ziggo helemaal niet kán ontvangen. "Ik heb er afgelopen half jaar wel wat vragen over binnen gekregen, ja", zegt Matthijs Idema van de fansite Winter is Coming. "Het is zonde voor de mensen die het niet kunnen ontvangen en toch willen zien."
"Content, dus series of televisieprogramma's, zijn een van de dingen waar wij ons als provider nog mee kunnen onderscheiden", laat Ziggo weten. "We hebben de exclusieve rechten weten te kopen en willen onze eigen klanten onderscheidende producten bieden." Dat is dus inderdaad pech voor mensen die geen Ziggo kunnen ontvangen.
"Het tijdperk dat je kan zien wat je wil zien, is voorbij", zegt cultuur- en mediawetenschapper Dan Hassler-Forrest. "De aanbieders weten dat series hot zijn en concurreren flink met elkaar. Ze pronken met dit soort grote series om meer abonnees binnen te krijgen en maken hun content nóg exclusiever."
Volgens Hassler-Forrest wil Ziggo niet per se veel kijkers trekken, maar vooral bepaalde groepen binnenboord houden. "Ziggo heeft veel geld geïnvesteerd in het ouderwetse kabelnetwerk, maar voelt de concurrentie van het glasvezelnetwerk. Ze doen alles om mensen te behouden of ze terug te halen. Het kopen van hele prominente content, zoals HBO, dat veel prestige en allure heeft, is een middel voor hen om die concurrentiestrijd aan te blijven gaan."
Ziggo zelf zegt weinig effect te zien van het aanbieden van HBO. "Het aantal tv-abonnementen is na 1 januari niet aanzienlijk gestegen", laat een woordvoerder weten.
Het antwoord op de vraag waar mensen dan Game of Thrones gaan kijken, ligt natuurlijk voor de hand: het is al jarenlang de meest gedownloade serie. "We weten uit onderzoek het maximumbedrag dat mensen willen betalen voor televisie rond de 14 euro ligt", zegt Hassler-Forest. "Als het bedrag daar boven komt, denken mensen toch: ik zoek wel een andere manier om te kijken. Ik denk inderdaad dat het illegaal downloaden weer gaat toenemen."
En dat terwijl het aantal illegale downloads recent juist aan het dalen was door het grote betaalbare streamingaanbod. "Het beste antwoord op piraterij is een goed legaal aanbod", zegt Tim Kuik, directeur van anti-piraterijstichting Brein. "Daar werkt Ziggo niet goed aan mee als hun tv niet overal goed te bereiken is. Dat werkt dan inderdaad piraterij in de hand."
Nog even voor de duidelijkheid: nee, downloaden is gewoon echt illegaal. "Uit een illegale bron downloaden of streamen is inbreuk op de auteursrechten van HBO," zegt Kuik. Toch zal Brein niet zelf illegale downloaders aanpakken: "Het is aan HBO zelf of ze mensen daarop aanspreken, maar dat is in Nederland tot nu toe niet gebeurd."
Hoe kan je nu nog legaal Game of Thrones kijken, zonder een dubbel tv-abonnement te nemen, of voor een paar maanden te emigreren naar de VS? "Ik ga met een aantal collega's kijken in een mini-bioscoopzaaltje", vertelt Idema. "Een aantal van ons is klant bij Ziggo, dus daardoor kunnen we het op het scherm streamen."
"Ik weet ook dat er kroegen zijn die zoiets organiseren", zegt Idema. "Maar dat is altijd onder de radar, omdat het eigenlijk niet mag. Net zoals bij voetbal mag je dat niet zomaar uitzenden." Een andere optie is natuurlijk wachten op de dvd. Maar dat is voor de echte fan natuurlijk niet te doen.
Niet-fans zullen waarschijnlijk niet begrijpen waarover de naar schattin1 miljoen Nederlandse kijkers zich druk maken. "De serie wordt vooral door een bepaalde elite gekeken", zegt Hassler-Forest. "Maar het haalt het natuurlijk niet bij bijvoorbeeld voetbal. Ik denk dat er in Nederland uiteindelijk ook veel meer mensen naar CSI, Wie is de Mol of Heel Holland Bakt kijken."
En ja, die series zijn (gelukkig) wel gewoon op de ouderwetse televisie te zien.