Voetballer op intensive care: de nachtmerrie van iedere sportarts

• Ivo Landman

  redacteur Online

Ajacied Abdelhak Nouri is bepaald niet de eerste voetballer die op het veld in elkaar zakt door hartproblemen. Toch gebeurt het niet heel vaak, zegt Edwin Goedhart, sportarts van de KNVB en dé arts van het Nederlands elftal. "Maar als het gebeurt, is de impact heel erg groot. Elk geval is er een te veel en iedere keer denk je: was dit te voorkomen geweest?"

Nouri zakte gisteren in elkaar tijdens een oefenwedstrijd in Oostenrijk. Nadat hij op het veld was gereanimeerd werd de Ajacied naar een ziekenhuis in Innsbruck gebracht waar hij in slaap wordt gehouden.

Ajax meldde dat het plotselinge onwel worden van Nouri het gevolg was van hartritmestoornissen. "Het hart wordt dan gebombardeerd met elektrische pulsjes waardoor het niet meer effectief samenknijpt", zegt cardioloog Menno Baars van HartKliniek Nederland. "Bij mensen onder de 35 jaar gaat het in 90 procent van de gevallen om een erfelijke hartafwijking."

Dna

Zo'n erfelijk hartprobleem is soms op te sporen met echo's en ECG's, maar niet altijd. Baars pleit daarom voor meer dna-onderzoek bij topsporters. Die worden nu jaarlijks onderworpen aan een uitgebreid hart- en vaatonderzoek, maar dna-testen maken niet standaard deel van uit. "Als je weet dat iemand een erfelijke hartafwijking heeft zijn er behandelingen mogelijk, met medicijnen of een ICD, een inwendige defibrillator.

Veel topsporters moeten een drempel over voordat ze zelf zo'n dna-onderzoek laten doen, want een ongewenste uitslag zou hun carrière kunnen schaden. Baars begrijpt dat. "Het is een ethisch dilemma, maar als je het niet doet, loop je wel dit soort risico's."

Toch zijn de meningen onder sportartsen en cardiologen verdeeld. Dna-onderzoek kan mensen ook nodeloos ongerust maken. "Er is veel discussie over", zegt Arend Mosterd, cardioloog bij het Meander Medisch Centrum Amersfoort. "Het is zoeken naar een speld in een hooiberg. En dan vind je ook nog vaak de verkeerde speld. Als er enige twijfel is, wordt er overlegd. Ik verwacht dat ze ook in het geval van Nouri geen enkele reden hadden om aan te nemen dat er iets mis was. Geluk bij een ongeluk is dat hem dit is overkomen op het sportveld met een team dat meteen adequaat heeft gereageerd. Dat vergroot de kansen op overleving aanzienlijk."

Ook KNVB-sportarts Goedhart is geen voorstander van verplicht dna-onderzoek. "Dan ga je ook carrières stoppen terwijl je niet eens weet of de problemen zich daadwerkelijk gaan uiten."

Een andere mogelijkheid is om topvoetballers vaker dan één keer per jaar aan een cardiovasculair onderzoek te onderwerpen. Maar het is de vraag of een hartritmestoornis dan wel op tijd wordt ontdekt. Goedhart: "Er bestaan veel verschillende oorzaken, waarbij sommige zich heel snel kunnen ontwikkelen. Moet je het onderzoek dan iedere maand doen? Dan nog kun je nog niet uitsluiten dat het misgaat. Het is de nachtmerrie van elke begeleidend arts. Je doet alles om te voorkomen dat zoiets gebeurt, maar je hebt nooit honderd procent garantie. Nooit, voor niemand."