Biologische tampons, wasbaar maandverband: duurzaam menstrueren is in opkomst
"Of het nu shampoo is of tandpasta, op ieder verzorgingsproduct staat wat er in zit. Op een doosje met tampons staat niets. Dat is toch heel gek voor zo'n intiem product?"
Mariah Mansvelt-Beck begon in 2014 haar bedrijf Yoni, dat tampons en maandverband van biologisch katoen verkoopt. De producten liggen nu zo'n anderhalf jaar in de schappen van Albert Heijn en Etos. Uit cijfers van die winkels blijkt dat de verkoop van deze duurzame menstruatieproducten met een toename van vijftig procent flink groeit. En dat terwijl de duurzame variant ruim anderhalve euro duurder is.
Wat in de supermarkt en bij de drogist verkrijgbaar is, lijkt het topje van de ijsberg. Op internet is de laatste jaren een levendige handel ontstaan in duurzame menstruatieproducten. Dat wil zeggen: producten die van natuurlijke materialen gemaakt zijn en vaak ook hergebruikt kunnen worden.
Zo lijkt de menstruatiecup een comeback te maken. De cup, een klein bekertje van siliconenmateriaal, wordt inwendig gedragen en vangt het bloed op in plaats van het te absorberen. Met één cup kan een vrouw wel vijf tot tien jaar door. Dat geldt ook voor afwasbaar maandverband - vaak gemaakt van bamboevezel of biologisch katoen. En is er tegenwoordig menstruatieondergoed op de markt: hip uitziende broekjes waar sterk absorberend materiaal in verwerkt is.
Judith Houtenbos, eigenaar van webwinkel Cute Cotton, ziet de populariteit van deze producten snel groeien. Zo verkocht ze in één jaar tijd 125 procent meer menstruatiecups en 70 procent meer wasbaar maandverband.
"In het verleden was er weinig keus op het gebied van menstrueren, er waren alleen tampons en maandverband. Tegenwoordig zijn mensen veel bewuster bezig met gezondheid en milieu", aldus Houtenbos. "Ze vragen zich af: 'wat stop ik in mijn mond?', 'wat smeer ik op mijn huid?'. De vraag: 'wat stop ik in mijn lijf?' is een logisch vervolg."
Verreweg de meeste vrouwen gebruiken dat wat hun moeder hen heeft aangedragen en denken er verder niet over na
"Sommige vrouwen hebben last van irritatie als ze reguliere producten gebruiken, sommigen zijn bewust bezig met de stofjes die in tampons en maandverband zitten en anderen willen een biologisch alternatief gebruiken om het milieu te ontlasten", zegt Mansvelt-Beck. "Maar verreweg de meesten gebruiken dat wat hun moeder hen heeft aangedragen en denken er verder niet over na."
Door wasbaar maandverband, menstruatieondergoed of menstruatiecups te gebruiken, produceren vrouwen inderdaad veel minder afval. Naar schatting gooit een vrouw in haar vruchtbare jaren gemiddeld zo'n 11.000 tampons of maandverbanden bij het vuilnis.
Ook de kosten kunnen een rol spelen bij de keuze voor een herbruikbaar product. Een vrouw die gedurende haar vruchtbare jaren een menstruatiecup gebruikt is bijna 1500 euro goedkoper uit dan een vrouw die gedurende dezelfde periode tampons gebruikt.
Het staat niet vast dat het gebruik van duurzame producten ook beter is voor de gezondheid. "Er is op dit moment geen aanwijzing dat het beter, gezonder of hygiënischer zou zijn. Dat geldt zowel voor de cup als voor het wasbare maandverband als voor speciaal menstruatieondergoed", zegt gynaecoloog Esther van Swieten van het Spaarne Gasthuis.
"Soms is het zo dat vrouwen een tampon vervelend vinden, bijvoorbeeld omdat ze heel gevoelig zijn voor bleekstoffen of latex die in tampons en maandverband zijn verwerkt. En bij vrouwen met een lichte mate van verzakking van de baarmoeder blijft een menstruatiecup vaak beter zitten dan een tampon", aldus Van Swieten.
Volgens de gynaecoloog betekenen de duurzame producten voornamelijk winst op het gebied van keuzevrijheid. "Ik denk dat het goed is dat vrouwen een product gebruiken waar ze zich prettig bij voelen."