'Koning' Macron speecht in Versailles, critici hekelen grandeur

President Emmanuel Macron trekt vanmiddag weer alle aandacht, als hij in het Paleis van Versailles het complete Franse parlement toespreekt. In een soort Troonrede wil hij de contouren van zijn beleid uiteenzetten.

Zo'n toespraak lijkt misschien een logisch begin van Macrons presidentschap, maar het jonge staatshoofd is de eerste die zijn termijn op die manier begint. Frankrijk kent geen traditie van States of the Union, zoals in de Verenigde Staten. Macrons voorgangers spraken het volledige parlement alleen toe op het hoogtepunt van de financiële crisis (Nicolas Sarkozy, 2009) en na terreuraanslagen in Parijs (François Hollande, 2015).

Macron houdt zijn toespraak om 15.00 uur in Versailles, het paleis van Lodewijk XIV. Hoewel de president niet veel te kiezen had - de Franse wet schrijft voor dat bijeenkomsten van het voltallige parlement in Versailles moeten worden gehouden - is de kritiek niet van de lucht. 'Zonnekoning' Macron zou zich steeds meer gedragen als een monarch. Dat hij nu in het decor van Versailles zijn eerste grote toespraak houdt, zou pure beeldvorming zijn. Er wordt een politiek sprookje verteld, zeggen critici.

Daar komt bij dat Macron een dag eerder het podium kiest dan zijn premier, Édouard Philippe. Het is gebruikelijk dat die als regeringsleider de kabinetsplannen bekendmaakt in een toespraak voor de Assemblée Nationale, maar het is de vraag wat de premier morgen nog kan toevoegen.

Critici zien in de planning van Macron het bewijs dat hij autoritair is en zijn kabinetsleden domineert. Binnen de regering wordt gezegd dat Macron vandaag alleen de grote lijnen van zijn beleid bekendmaakt en dat Philippe concreet zal ingaan op de uitvoering ervan.

"Macron denkt in symboliek en is erg met zijn imago bezig", zegt correspondent Frank Renout. "Er wordt een communicatiestrategie gevoerd die zijn weerga niet kent. Dit is storytelling en imagebuilding." Dat hij zijn premier min of meer het gras voor de voeten wegmaait door een dag eerder te speechen, past in dat plaatje. "Maar Philippe vindt het naar eigen zeggen niet erg."

De kritiek is ook inhoudelijk. Sinds Macron op 7 mei werd gekozen, heeft hij zich nog nauwelijks uitgelaten over prangende binnenlandse problemen. Een traditioneel persgesprek op de feestdag Quatorze Juillet heeft hij afgeblazen. Volgens critici maakt Macron graag tijd voor mooie plaatjes, maar niet voor moeilijke vragen. Ze vragen zich af wat hij in twee maanden concreet heeft gedaan.

Echte zorgen hoeft Macron zich nu niet te maken. "De kritiek komt vooral van media en van politieke tegenstanders", zegt Renout. "De Fransen zelf vinden het nog niet zo erg." Dat kan natuurlijk veranderen als op termijn resultaten uitblijven. Renout, met een knipoog: "In Versailles werd de vroegere Franse koning geëerd, maar diezelfde koning werd later onthoofd."

Enkele van Macrons tegenstanders weigeren mee te doen aan wat ze 'een vertoning' noemen. De zeventien Kamerleden van de linkse partij La France insoumise van presidentskandidaat Jean-Luc Mélenchon boycotten de bijeenkomst. Ook de fractievoorzitter van Les Républicains laat verstek gaan. Toch worden nog ruim 900 parlementariërs verwacht: meer dan er in de parlementszalen in Parijs passen.