Kinderporno kijken als werk? 'Rechercheurs kijken niet naar het kind'

Uren naar kinderporno kijken of een plaats delict onderzoeken waar veel bloed ligt of lichamen. Veel mensen zullen gruwelen bij het idee, maar voor sommigen bij de politie is dat gewoon hun werk.

Hoe gaan rechercheurs om met die indrukken en beelden? Organisatiepsycholoog Henk Sollie deed daar een jaar lang onderzoek naar en hij trekt een opvallende conclusie. "Over het algemeen doet het ze relatief weinig."

Dat komt volgens de onderzoeker doordat de politieorganisatie en rechercheurs strategieën hebben om er mee om te gaan. Een belangrijke is het bewaren van emotionele afstand.

"Kinderpornorechercheurs zetten bijvoorbeeld het geluid uit en kijken niet naar het kind, naar de ogen, maar vooral de zaken eromheen", zegt Sollie. "Bijvoorbeeld om de locatie te identificeren waar het beeldmateriaal is gemaakt."

Kinderen of kleinkinderen

Bij de rechercheurs die plaatsen delict onderzoeken wordt dit al in een eerder stadium ondervangen. Die krijgen vaak van tevoren al veel informatie over wat ze gaan zien en dan kan een rechercheur alsnog besluiten om niet mee te doen aan het onderzoek.

"Dat komt voor als het om een moord op een kind gaat in dezelfde leeftijdcategorie als eigen kinderen of kleinkinderen. Of als het bijvoorbeeld in de buurt is waar de rechercheur zelf woont. Eigenlijk als het moeilijk is om afstand te houden van wat men gaat aantreffen."

Een andere manier om afstand te bewaren is het zelf indelen van de tijd. "Er zijn bijvoorbeeld kinderpornorechercheurs die alleen 's ochtends materiaal bekijken." Dat kan de overgang naar de normale wereld makkelijker maken, vertelt de onderzoeker. "Dat je niet om 17.00 uur de computer uitzet en een half uur later thuis bent."

Een rechercheur heeft dus keuzevrijheid en dat is een strategie die de politie ook in groter verband hanteert. "Deze functies zijn vrijwillig, dus rechercheurs melden zichzelf aan." En dat is belangrijk, zegt Sollie. "Want er zijn genoeg mensen die niet op deze afdelingen willen werken."

En als je dan op een dergelijke afdeling werkt, heb je veel steun aan je collega's, concludeert Sollie. "Op verjaardagen is kinderporno geen populair onderwerp, hoor ik wel eens. En als het wel populair is, moet je je afvragen of je het er met diegene nog wel over wil hebben."

Dus spreken ze met mensen "die in hetzelfde schuitje zitten" en ook jaarlijks met een psycholoog. "Om te reflecteren wat er in een jaar is gebeurd."

Overmorgen promoveert Henk Sollie op zijn onderzoek aan de KU Leuven.