Van banken tot brouwers: iedereen verdient aan coffeeshops

De bovenwereld, zoals banken, woningbouwcorporaties en bekende bedrijven zijn diep verweven met de wietverkopende coffeeshops, blijkt uit onderzoek van het Financieele Dagblad en Investico, platform voor onderzoeksjournalistiek.

Ook grote bierbrouwers als Heineken en AB InBev hebben geld uitgeleend aan ondernemers in de wietsector.

Zo heeft de Rabobank aan 82 coffeeshops een hypotheeklening verstrekt, ING deed dat bij 44 coffeeshops. Maar ook woningbouwcorporaties doen zaken met wietverkopers, schrijft het FD: 46 coffeeshops zijn gevestigd in huurpanden van een corporatie.

De verstrengeling van de bovenwereld met de wiethandel is opmerkelijk, omdat er bij een kwart van alle 570 coffeeshops in Nederland aanwijzingen zijn voor banden met criminaliteit. In totaal hebben 310 wietshops een gevestigde partij als financier, exploitant of huiseigenaar.

Het FD en Investico baseren hun onderzoek op gegevens van onder meer de Kamer van Koophandel en het Kadaster.

Top-5

De Rabobank, ING, ABN Amro, De Volksbank (voorheen SNS) en het Nationaal Restauratiefonds vormen de top-5 van hypotheekverstrekkers aan coffeeshops. Zij hebben samen zo'n 1,1 miljard euro aan leningen uitstaan aan de branche.

Criminoloog Cyrille Fijnaut zegt in het FD niet verbaasd te zijn over de grote rol van banken bij de huisvesting van coffeeshops. Hij wijst erop dat veel winkels een goede omzet hebben. "Ze vormen, in termen van afbetaling van leningen of betaling van huren, dus geen financieel risico." De jaaromzet van de coffeeshops wordt geraamd op 1 miljard euro.

Niet alleen banken verstrekken leningen aan coffeeshophouders, blijkt uit het onderzoek, maar ook andere gevestigde partijen als biergigant Heineken, verzekeraar Nationale Nederlanden en een aantal Nederlandse multimiljonairs. Zo heeft Heineken diverse hypotheken verstrekt aan pandeigenaren van coffeeshops in diverse steden, meldt het FD.

Banken zijn de afgelopen jaren minder happig gebleken op het aangaan van relaties met coffeeshophouders. Hoewel de overheid en de Nederlandse Vereniging van Banken in 2010 afspraken dat banken minder moeilijk zouden doen over de dienstverlening voor wietwinkels, zeggen de grote banken nu dat ze niet of minder bereid zijn nog leningen te verstrekken aan de branche.

Ook de corporaties Ymere en De Key hebben bedenkingen gekregen: zij verhuren geen nieuwe panden meer aan coffeeshops. Reputatieschade zou het belangrijkste motief zijn.