Laagopgeleiden moeten langer doorwerken dan hoogopgeleiden

Laagopgeleiden gaan ruim een jaar later met pensioen dan hoger opgeleiden, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Maastricht.

Werknemers met mbo, vmbo of alleen de basisschool gaan inmiddels gemiddeld op hun 65ste met pensioen. Werknemers met een hbo- of academische opleiding stoppen ruim een jaar eerder al met werken, enkele maanden voor hun 64e verjaardag, zeggen de onderzoekers.

Het verschil in werkelijke pensioenleeftijd tussen mensen met verschillende opleidingsniveaus wordt steeds groter, concludeert onderzoeker Raymond Montizaan. Dat komt voornamelijk door overheidsbeleid. De vut en het prepensioen zijn vanaf 2006 geleidelijk afgeschaft. Daar kwam vanaf 2013 de verhoging van de AOW-leeftijd bij.

"De versobering van het pensioenstelsel was noodzakelijk. Maar er ontstaat nu wel scheefgroei tussen laagopgeleiden enerzijds en hoogopgeleiden anderzijds", stelt Montizaan.

Luxegoed

Wie eerder met pensioen wil moet vermogen opbouwen, en dat lukt veel laagopgeleiden niet, zegt Montizaan. "Ze bouwen ook al minder pensioen op via hun werkgever en zijn dus erg afhankelijk van de AOW-uitkering."

Hogeropgeleiden bouwen vaak wel vermogen op - bijvoorbeeld door te sparen, te beleggen of door hun eigen huis. Een vroegtijdig pensioen wordt daardoor steeds meer een luxegoed, aldus de onderzoeker.

Laagopgeleiden werken dus langer door, maar hebben over het algemeen fysiek zwaardere beroepen en hebben een lagere levensverwachting. Zij leven volgens het CBS gemiddeld 53 jaar in goede gezondheid, voor hogeropgeleiden is dat 72 jaar. "In feite financieren de laagopgeleiden de hoogopgeleiden, want ze gebruiken minder uit de pensioenpot", stelt Montizaan.

"We moeten eigenlijk proberen om hoger opgeleiden te motiveren langer door te werken. Zo blijft wat meer geld over bij de pensioenfondsen, dat gebruikt kan worden om lager opgeleiden te compenseren. Die hoeven dan bijvoorbeeld minder pensioenpremie te betalen."

Fiscale belemmeringen

Vakbond FNV verwacht dat de verhouding tussen laagopgeleiden en hoogopgeleiden alleen maar schever wordt en wil dat de fiscale belemmeringen om eerder met pensioen te gaan weggenomen worden. FNV wil daarover in gesprek met staatssecretaris Wiebes.

"Dit is nog maar het topje van de ijsberg. De AOW-leeftijd gaat nu veel te snel omhoog. En dat treft vooral weer de mensen die toch al op hun knieën naar de eindstreep kruipen. Wij willen dat de verhoging onmiddellijk wordt stopgezet."