Verbruggen blijft voor altijd de voorzitter die Armstrong uit de wind hield
Hij was de baas van het wielrennen in de tijd dat doping regeerde in het peloton. De Helmondse sportbestuurder Hein Verbruggen werd in 1991 voorzitter van de internationale wielerunie UCI. Veertien jaar later stapte hij van het pluche, besmeurd en beschadigd door allerlei schandalen. Afgelopen nacht is hij op 75-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van leukemie.
De controverse zal altijd aan hem blijven kleven, al is zijn staat van dienst indrukwekkend. Verbruggen professionaliseerde de wielersport, zorgde voor de invoering van de UCI Pro Tour (de voorloper van de WorldTour) en maakte het mogelijk dat profwielrenners vanaf 1996 konden deelnemen aan de Olympische Spelen.
Ook binnen het Internationaal Olympisch Comité was Verbruggen een gerespecteerd en invloedrijk bestuurder. Zo was hij van 2001 tot 2008 voorzitter van de IOC-commissie die de organisatie van de Olympische Spelen in Peking in 2008 begeleidde.
Stap voor stap
In 1970 zette de 29-jarige Verbruggen zijn eerste stappen in de wielerwereld. Als verkoopmanager bij snoepfabrikant Mars kreeg hij zijn werkgever zover om de vermaarde Belgische wielerploeg Flandria, met onder anderen Roger De Vlaeminck, Jean-Pierre Monseré en Joop Zoetemelk, te sponsoren.
Met bestuursfuncties bij de KNWU en de Fédération Internationale de Cyclisme Professionelle (FICP), de profsectie van de UCI, als opstapjes werd Verbruggen in 1991 voorzitter van de UCI. Verbruggen onderkende de commerciële mogelijkheden van de wielersport en initieerde een professionalisering die zou uitmonden in de UCI Pro Tour.
Verbruggen vocht de nodige robbertjes uit met de ASO, de organisator van onder meer de Tour de France, maar hij slaagde er niet in om het grootste wielerevenement ter wereld aan boord te krijgen.
Innige band met Armstrong
Uitgerekend de Ronde van Frankrijk bezorgde Verbruggen de meeste kopzorgen. Tijdens de Tour van 1998, die de geschiedenis zou ingaan als de 'Tour Dopage', werden liefst zeven wielerploegen uit de koers verwijderd wegens epogebruik. Maar het waren vooral de zeven Tourzeges van Lance Armstrong, met wie Verbruggen een innige band onderhield, die hem bleven achtervolgen.
Verbruggen werd ervan beschuldigd positieve dopinggevallen van Armstrong te hebben verdoezeld. Twee forse schenkingen aan de UCI door Armstrong - van 25.000 en 100.000 dollar voor de financiering van antidopingmaatregelen - versterkten de geruchten. Verbruggen bleef die beschuldigingen altijd ontkennen en liet weten achteraf te betreuren de schenkingen te hebben aangenomen.
Een interview van Armstrong met de Daily Mail in 2013 bracht hem opnieuw in verlegenheid. De Amerikaan beweerde in de Engelse krant dat Verbruggen wel degelijk op de hoogte was zijn dopinggebruik. In 1999, toen Armstrong zijn eerste Tour won, zou de toenmalige UCI-voorzitter hem zelfs geholpen hebben een attest op te stellen waarmee het gebruik van een verboden cortisonenzalf door de Amerikaan kon worden verhuld.
Procedures
Verbruggen voerde processen wegens smaad tegen een keur aan critici, die zijn rol als gedoger van de dopingpraktijken aan de kaak stelden. Willy Voet, verzorger bij de Festina-ploeg die in 1998 betrapt werd op het vervoer van epo, kreeg een zaak aan zijn broek. Net als dopingzondaar Floyd Landis, de Ierse journalist Paul Kimmage en dopingjager Dick Pound.
Pound, directeur van het internationale antidopingagentschap WADA, beschuldigde Verbruggen van het verdoezelen van dopinggevallen, maar moest die beschuldigingen intrekken.
Desondanks bleef Pound bij zijn standpunt. "Verbruggen heeft voor mij zeker van het bedrog geweten. Geen enkele twijfel mogelijk. Voor mij is duidelijk dat Armstrong met alle denkbare middelen beschermd diende te worden."