De politie deelt Nederland voortaan op in een virtueel raster met vakken van 125 bij 125 meter. En per vlak wordt het aantal incidenten, bijvoorbeeld inbraken en overvallen, bijgehouden.
Dat is in het kort de gedachte achter het nieuwe, landelijke systeem CAS. Het Criminaliteits Anticipatie Systeem. Vandaag is het gepresenteerd.
"Een crimineel breekt het liefst in op bekend terrein, in een bekend huistype. En dat doet hij vaak op dezelfde manier, bijvoorbeeld met een breekijzer", legt Arnout de Vries uit. Hij is onderzoeker bij kenniscentrum TNO en vanaf het begin betrokken bij deze ontwikkeling.
Door data over eerdere inbraken te combineren, kun je de volgende inbraak voorspellen, zegt De Vries. Op basis van 250 soorten data, bijvoorbeeld de sociale samenstelling van de buurt, het aantal cafés en zelfs ook het weer wordt zo de kans op nog een incident berekend.
"Als je weet dat er in een straat steeds wordt ingebroken via openstaande ramen op zonnige dagen, dan kun je daar als politie rekening mee houden."
Surveilleer je met een auto, of kun je beter undercover gaan?
Toch verbaast het De Vries dat het systeem nu al landelijk ingezet wordt. "Het is nog niet bewezen dat het systeem ook echt een verschil maakt op straat. We weten dat de voorspellingen kloppen, maar niet of er ook meer boeven door worden gevangen."
Dat komt volgens De Vries doordat de voorspellingen van CAS nog niet goed worden benut.
"Je weet met dit systeem waar en wanneer je ergens moet zijn, maar het geeft geen enkel antwoord op de vraag wat je dan moet doen. Surveilleer je met de auto, of kun je beter undercover rondlopen? Er is nog geen handelingsperspectief aan gekoppeld."
Het systeem benut ook de adressen van veelplegers en verdachten. Dat doet het op een schaal van 500 tot 1000 meter. Daar kun je ethisch gezien nog wel het nodige van vinden, zegt De Vries. "Die mensen hebben immers hun straf uitgezeten."
Tot slot is er volgens De Vries te weinig duidelijk over het 'waterbed-effect'. Als je op zo'n bed gaat liggen, verplaatst het water zich naar een ander deel. Dat kan met criminaliteit ook gebeuren: focus je op de ene plek, dan duikt het ergens weer op.