De grote kanshebbers bij Songfestival: breekbaar óf ironisch en uitbundig

• Lambert Teuwissen

  Redacteur Online

Een kwetsbaar liefdesliedje van een Portugese fado-zanger en een uitbundige Italiaanse danshit met een onverwacht diepzinnige boodschap. Zelden waren de favorieten zo tegengesteld bij het Eurovisie Songfestival.

Het ironische Occidentali's Karma van Francesco Gabbani geldt al tijden als grote favoriet bij de bookmakers. Op YouTube heeft het aanstekelijke liedje al meer dan 100 miljoen views.

Het nummer heeft alles wat een Eurovisie-winnaar nodig heeft: een zanger vol zelfvertrouwen, een dansbaar deuntje mét kant-en-klare pasjes, wat Engelse woorden in de tekst om mee te kunnen zingen en een dansende aap op het podium. Omdat Italië automatisch geplaatst was voor de finale, heeft Gabbani zijn nummer nog niet voor het Europese publiek gezongen.

Toch benadrukt Gabbani dat ondanks alle frivoliteit 'Karma van de westerling' een filosofische boodschap heeft. "Het gaat over de pogingen van de mensen in het Westen om de oosterlingen te kopiëren in hun zoektocht naar innerlijke rust. En uiteindelijk realiseren we ons dat we allemaal naakte apen zijn, zoals Desmond Morris al zei."

Met verwijzingen naar Boeddha, Marx en Shakespeare huppelt Gabbani langs observaties over de moderne mens. "Intelligentie is achterhaald. Makkelijke antwoorden, waardeloze dilemma's", zingt de Italiaan. "Wat er ook gebeurt, panta rhei en Singing in the rain."

Het nummer heeft alles in zich om een zomerhit te worden: in Italië haalde de single dubbel platina in een maand. Gabbani bereidt al een Europese tour voor.

Emotionele fado

Salvador Sobral blijft weg van grote thema's en spektakel. In het ingetogen Amor Pelos Dois zingt hij over een verloren liefde. "Mijn hart kan liefhebben voor ons beiden", smeekt hij in de emotionele fado.

Sobrals uitvoering in de eerste halve finale kenmerkte zich door zijn eenvoud tussen het gebruikelijke Eurovisie-geweld. Slechts een zanger in een spotlight, begeleid op piano en viool. Ook zijn aparte manier van bewegen, met hupjes, gefriemel en wegduiken, viel op.

"Ik beweeg zoals de muziek me laat voelen", verklaarde Sobral. "Als een noot omlaag gaat, ga ik mee. Maar een dag later voelt het misschien anders. Wie weet zing ik de finale wel met mijn ogen dicht, als het nummer me overweldigt. Dat is het mooie van improvisatie."

Dat zijn Portugees misschien niet door iedereen begrepen wordt, moet niet uitmaken, denkt Sobrals zus Luísa, die het nummer schreef. "De melodie en Salvadors optreden brengen het gevoel over, ook als je het niet verstaat. En het arrangement geeft mensen de ruimte om het te voelen."

Luísa speelde een belangrijke rol in Kiev, omdat Salvador vanwege gezondheidsproblemen niet te lang weg kan uit Portugal. Zij zong het nummer daarom bij de eerste repetities.

Wat er precies mis is met Sobral, wil hij niet zeggen. "Ik wil niet in detail treden. Iedereen weet dat ik problemen heb, maar het gaat goed en ik leef gewoon mijn leven."

Als Sobral de zangwedstrijd wint, zal dat voor het eerst zijn in de geschiedenis van Portugal, dat al sinds de eerste keer in 1964 meedoet. Italië won al twee keer, voor het laatst met Toto Cutugno in 1990.