'Nu veel meer druk op dat laatste eindexamenmoment'

Joppe heeft zich wekenlang helemaal in het zweet geleerd. Hij weet dat het nu moet gebeuren. "Ik ga knallen. Gisteren had ik mijn rijexamen, dat was ook al stressen. Mijn hoofd zit nu helemaal vol, er kan niets meer bij."

De examenscholier van het Ulenhofcollege in Doetinchem is niet de enige die stress tijdens de eindexamenperiode ervaart. Volgens Helen Bakker, docent Psychologie aan de Universiteit Utrecht, is de druk om te presteren bij eindexamens door de jaren heen toegenomen.

"Eigenlijk bouwt de druk zich al op vanaf het moment dat kinderen naar de lagere school gaan. Er wordt verwacht dat ze goed zijn in sport, goed in muziek en altijd maar bezig zijn. Die druk zie je ook terug bij eindexamens."

Vandaag waren de eerste schriftelijke eindexamens voor havo en vwo. In totaal doen 213.000 scholieren van vmbo tot gymnasium dit jaar eindexamen. Havo begon met scheikunde, de vwo'ers begonnen met Nederlands.

Volgens Bakker uit de druk bij leerlingen zich in stress. Het aantal middelbare scholieren met stressklachten dat terechtkomt bij huisartsen is de afgelopen jaren flink toegenomen, vertelt ze.

Ook orthopedagoog Mirella van Minderhout ziet een toenemende verhoging van prestatiedruk bij leerlingen. "Er ligt nu veel meer druk op dat laatste eindexamenmoment. Dat zie je ook bij scholen, die bijvoorbeeld in de meivakantie extra examentrainingen aanbieden. Vroeger werd er meer vertrouwen uitgesproken gedurende de hele schoolperiode. Nu wordt er veel sociale druk gelegd op dat laatste moment."

Tienduizenden scholieren hebben dit jaar bij een commercieel bureau examentraining gevolgd voor de eindexamens. De laatste jaren hebben ook scholen de examentrainingen op grote schaal ontdekt. Niet iedereen is blij met die trend. "Zolang scholen het gratis aanbieden is er niets mis mee. Het wordt zorgwekkend als de trainingen alleen toegankelijk zijn voor leerlingen met ouders die dat kunnen betalen", vertelt onderwijskundige Louise Elffers aan de Volkskrant.

"Mijn ouders vinden het volgens mij nog spannender dan ik", zegt Lars. In de bibliotheek in Amersfoort is hij vandaag nog hard aan het blokken voor de eindexamens. Vooral zijn moeder leeft mee en vraagt regelmatig naar zijn planning. "Hartstikke lief natuurlijk, maar ik ervaar het soms ook wel als druk."

Volgens psycholoog Bakker is het belangrijk dat scholen inzetten op zelfvertrouwen. "Leerlingen mogen weten dat ze op een niveau zitten dat ze aankunnen. Het gaat niet alleen om een overdracht van goede kennis, maar ook om een stukje emotionele overdracht."