Fietsen met een mondkapje, want Londen is soms smeriger dan Peking

Groot-Brittannië kampt met een groot luchtvervuilingsprobleem. Liefst 40.000 Britten overleden vorig jaar vroegtijdig aan de gevolgen van luchtverontreiniging. De regering is al twee keer op de vingers getikt om met strengere maatregelen te komen, maar tot nu toe blijven verstrekkende plannen uit.

Het Britse kabinet verloor eind vorig jaar een rechtszaak, aangespannen door enkele milieu-advocaten die vonden dat premier May ernstig in gebreke blijft in haar aanpak van luchtvervuiling. De rechter gaf hen gelijk en zei dat de regering op 24 april met stevige nieuwe maatregelen moest komen.

De betrokken minister van Landbouw en Milieu, Andrea Leadsom, heeft echter om uitstel gevraagd door de onverwachte verkiezingsaankondiging. Leadsom wil nu wachten tot na de verkiezingen op 8 juni.

De stad Londen is verreweg de grootste vervuiler. Op sommige dagen is de lucht er smeriger dan in Peking. Neem Brixton Road, een drukke doorgaande weg in het zuiden van de stad. Je zou het niet zeggen op een zonnige dag, maar dit is de meest vervuilde straat van het land.

De lucht is hier zo smerig dat hier al op 5 januari de uitstootnorm voor het hele jaar is overschreden. De uitstoot van met name dieselauto's is de grootste boosdoener. Op Brixton Road staat het verkeer bijna op elk willekeurig moment van de dag vast.

Wat verder opvalt is het aantal fietsers met mondkapjes. Raymond Brady werkt bij een grote projectontwikkelaar in Westminster, het centrum van Londen. Maar hij stapt niet meer op de fiets zonder dat hij zijn mond en neus beschermt. "Toen ik begon met fietsen in Londen kreeg ik last van een kriebelhoest, van mijn borst en mijn keel. Sinds ik zo’n masker draag, is het over."

Brady is bij lange na niet de enige met een masker. In de Londense spits zie je steeds meer fietsers een mondkapje dragen. "Het verbaast me alleen dat nog niet iedereen ermee fietst", zegt hij. "Je ziet wel bijna alle fietsers een helm dragen, voor hun veiligheid, maar zo’n kapje is net zo goed nodig om je te beschermen. Het probleem is dat luchtvervuiling nauwelijks zichtbaar is."

"Je kunt gerust spreken van een nationale gezondheidscrisis", zegt Oliver Hayes van de milieugroep Friends of the Earth. "Als er 40.000 mensen per jaar om zouden komen in het verkeer zou er een opstand uitbreken. Maar dat gebeurt niet omdat nog altijd veel te weinig mensen zich bewust zijn van de gevaren."

Hayes is daarom samen met wetenschappers van de Londense Kings College-universiteit een project begonnen om het besef door te laten dringen hoe groot het probleem van de luchtvervuiling is. Via de website Clean Air Kit kun je een testpakket bestellen waarmee je de luchtkwaliteit in je eigen straat kan controleren.

"Het probleem is dat de overheid nog altijd te weinig doet", zegt hij. "Ik ben blij om te zien dat de Londense burgemeester Sadiq Khan de bestrijding van luchtvervuiling hoog op zijn prioriteitenlijst heeft staan. Alleen zijn zijn maatregelen onvoldoende."

Khan wil namelijk dieselrijders nog zwaarder belasten. Vanaf 8 april 2019 moet elke dieselauto die ouder is dan vier jaar 12,50 pond (zo'n 15 euro) betalen. Bussen, touringcars en vrachtwagens moeten zelfs 120 euro betalen voor elke keer dat ze de stad in willen.

Maar Hayes wil dat de burgemeester dieselauto’s volledig verbiedt in het centrum van Londen. "Kijk naar Parijs, Athene of Madrid. Die doen dat ook. Niet meteen, maar over een jaar of zeven zodat bestuurders er aan kunnen wennen." Khan vindt een verbod echter te ver gaan en ook de regering wil dat voorlopig niet.