Komt jouw sla straks uit een sla-flat?

Eind dit jaar opent in Dronten de grootste verticale boerderij van Europa. In deze zogenoemde sla-flat worden straks 30.000 kroppen sla, van zaadje tot volgroeide kop, per week verbouwd. Dat is twee keer zo veel als de gewone kweker kan verbouwen. "En de blaadjes zien er gewoon hetzelfde uit!", zegt Rien Panneman, directeur van Staay Food Group, enthousiast.

De verticale boerderij is bezig aan een opmars. Groenten en fruit verbouwen zonder dat er daglicht aan te pas komt, in de wereld zijn er al een paar geopend, Dronten heeft nu de Europese primeur.

En dat is niet zo gek. Door acht of negen teeltlagen bovenop elkaar te stapelen, ontstaat in een relatief kleine ruimte een heel groot groeioppervlak. Een verticale boerderij is bovendien overdekt. Zo hebben kwekers geen last van slechte weersomstandigheden of insectenplagen. Dat betekent dat ze groenten en fruit met een constante kwaliteit kunnen leveren, zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen. Ook is er weinig water nodig.

"Je kan zo de snelheid, de kwaliteit en de knapperigheid beïnvloeden. Er is minder water nodig, geen pesticiden", vertelt Gus van der Feltz, directeur City Farming van Philips. "We werken al in de VS, Panama, Singapore en ga maar door."

Volop voordelen dus. Maar een verticale boerderij vraagt een grote investering. Staay Food Group, dat de sla-flat in Dronten bouwt, steekt 8 miljoen euro in het project. De kosten zijn zo hoog vanwege het kunstlicht dat nodig is om gewassen binnen te laten groeien. Philips is al een aantal jaar bezig om LED-verlichting te ontwikkelen die de smaak en het vitaminegehalte van groenten kan beïnvloeden, afhankelijk van de kleur van het licht.

30.000 slakroppen

Panneman denkt dat de investering in de verticale boerderij relatief snel terugverdiend wordt. "Naarmate we ervaring opdoen en de techniek perfectioneren zullen we meer dan 30.000 kroppen sla per week kunnen oogsten. Dat is dan nog steeds een fractie van de hoeveelheid sla die onze verwerkingsfabriek nodig heeft. We hopen de capaciteit van de sla-flat snel te vergroten."

Ook professor Leo Marcelis van de Universiteit Wageningen heeft vertrouwen in de boerderij in Dronten. "Als Dronten zich bewijst, zal vertical farming snel veel groter gaan worden."

Maar er zitten niet alleen voordelen aan deze manier van werken, gaat Marcelis verder. "Het blijven natuurlijk planten. Het telen kan niet op de automatische piloot." Er is iemand nodig met groene vingers die het project in de gaten houdt, zegt hij. "Je drukt dan wel op een knop, maar je hebt wel groene vingers nodig om op de goede manier op die knop te drukken."

Maaltijdsalades

De verwerkingsfabriek waar Panneman over spreekt snijdt en verpakt groenten en stelt maaltijdsalades samen. Die worden geleverd aan supermarkten door het hele land. Aldi heeft al aangegeven maaltijdsalades met sla uit de sla-flat te willen verkopen.