Nederlanders wennen aan economische groei: oude zorgen komen boven

Nederlanders zijn positief over de economie, maar pessimistisch over de politiek en de samenleving. Dat is opvallend, want in 2015 en 2016 was er meer tevredenheid over de politiek, zag het Sociaal en Cultureel Planbureau.

Volgens SCP-onderzoeker Paul Dekker komt dat omdat Nederlanders alweer zijn gewend aan de economische groei. "Vorige jaren zagen we dat veel mensen opgelucht waren dat de crisis achter de rug was. Daardoor waren veel mensen ook positiever over de politieke koers. Maar nu komen oude zorgen weer boven: zorgen over immigratie, criminaliteit en de verharding van de maatschappij." De gezondheids- en ouderenzorg staan met stip op één.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau peilt ieder kwartaal hoe Nederlanders denken over het land. Het onderzoek dat nu is gepresenteerd, is gedaan in februari, een maand voor de verkiezingen.

'In de steek gelaten'

Veel mensen zijn ontevreden over de politiek omdat ze het idee hebben dat arme en hulpbehoevende Nederlanders in de steek worden gelaten. "Ze hebben het idee dat zorgen in het binnenland blijven liggen", zegt Dekker. In plaats daarvan zou de overheid zich te veel richten op 'buitenlandse' problemen als het vluchtelingenprobleem en de Europese Unie.

Verder denken ze dat politici niet naar hen luisteren, maar "doen wat ze willen". Mensen die pessimistisch zijn over de politiek vrezen ook dat Nederland straks niet meer in de huidige vorm bestaat, vanwege de toenemende polarisatie en een grotere rol voor de EU.

PVV

"Dat uit zich ook in de stem van deze mensen", aldus Dekker. Van de pessimisten stemde 40 procent op de PVV. Ook bleven veel mensen uit die groep op verkiezingsdag thuis. Optimisten stemden juist relatief vaak op GroenLinks, de VVD en D66.

Dekker: "Uit de verkiezingsuitslag werd vooral in het buitenland geconcludeerd dat Nederlanders optimistisch zijn. Daardoor zou de PVV niet de grootste partij zijn geworden. Maar dat klopt niet: we, vooral lageropgeleiden, zijn pessimistischer geworden over de politiek."

Vergeleken met andere EU-landen zijn Nederlanders toch redelijk optimistisch, benadrukt het SCP. Hier heeft 83 procent van de mensen vertrouwen in de toekomst, in Griekenland maar 14 procent.