Brussel, een jaar geleden: 'dat het menens was zag je aan de paniek in hun ogen'
De woorden stokken in de keel van de normaal zeer spraakzame Joris van Poppel. We zijn bij station Maalbeek en het hotel waar de gewonden een jaar geleden naar toe werden gebracht. "Het kost me moeite om het weer te vertellen."
Ook Tijn Sadée zoekt naar de juiste woorden om de rauwe realiteit van toen te beschrijven. Hij herinnert zich een klein zijstraatje van de Wetstraat, in het hart van Europa's hoofdstad, waar tussen twee geparkeerde auto's een vrouw gehurkt zit te huilen. Buurtbewoonster Isabelle begeleidt haar naar een politiebus, in afwachting van medische hulp. "Ik heb alles gezien, ik heb alles gezien", blijft de vrouw in shock herhalen.
Ze is op de vlucht geslagen vanuit metrostation Maalbeek, waar een half uur eerder de Brusselse terrorist Khalid el-Bakraoui zich heeft opgeblazen. Op het perron zag ze het lichaam van een vrouw van wie het hoofd deels was weggeslagen", vertelt Isabelle later.
Arjan Noorlander rijdt rond acht uur langs vliegveld Zaventem en parkeert zijn auto op de vluchtstrook. "Ik ben als een gek tegen de stroom in gaan rennen om naar de plek te gaan waar de bom was afgegaan. Misschien was het journalistieke onbezonnenheid, maar ik wilde snel verslag doen."
Dan komt het moment waarop de bom in het metrostation Maalbeek afgaat. De militairen op en bij het vliegveld krijgen door dat het gevaar nog niet is geweken. Er loopt nog ergens een terrorist vrij rond. De man, die later bekend werd als de man met het hoedje, heeft ergens een bom achtergelaten.
Verdacht
Met doorgeladen vuurwapens komen ze af op Noorlander, die vlak bij de vertrekhal op Zaventem staat. "Ze schreeuwden dat ik op de grond moest gaan liggen. Ik had een rugzak vol met radioapparatuur bij me en daar staken draadjes uit, dus ik snap wel dat ze me op dat moment verdacht vonden."'
Hij werd naar eigen zeggen zo'n tien seconden onder schot gehouden, waarna de militairen tot de conclusie kwamen dat hij niet de terrorist was die ze zochten. "Ik kreeg het advies om snel weg te wezen. Dat het menens was zag je aan de paniek in hun ogen. Ik heb geloof ik nog nooit zo hard gerend als op dat moment."
De auto's razen nu weer over de vijf banen van de Wetstraat. Geluid in overvloed op de drukste verkeersader van Brussel. Van Poppel kijkt peinzend. "De stilte viel me het meeste op. Natuurlijk hoorde je ambulances, politiewagens, de brandweer met sirenes in de stad, maar bij Maalbeek was het stil."
'Succes met wiskundetoets!', schreef ik om 8.02 uur.
Contact met de buitenwereld was vrijwel onmogelijk. "Mobiele telefoons werkten niet. Normaal ga ik naar ons kantoor voor een vaste lijn. Maar ons kantoor ligt naast station Maalbeek en was niet bereikbaar."
Sadée herinnert zich dat hij probeerde zijn gedachten onder controle te houden. "Focussen, deadlines naderden namelijk, maar Maalbeek is ook mijn station. En langs Maalbeek gaat mijn zoon elke ochtend naar school. Ik checkte mijn sms'jes. "Succes met wiskundetoets!" schreef ik om 8.02 uur. Pas om 9.11 uur was de explosie. Ruim daarvoor had hij allang in zijn klas moeten zitten volgens de dagelijkse routine. Toch?"
Vaste lijn
Noorlander belt op een rustig moment, hij heeft ondertussen een vaste lijn gevonden bij het vliegveld, naar huis. "Een kinderstem op dat moment horen, is wel heel bijzonder. Daar kan geen redenering tegen op."
Bij Sadée dreigt de onzekerheid hem te verlammen. Het retour-sms’je laat op zich wachten. Naast hem belt een man in pak, werkzaam voor de Europese Commissie, met zijn partner. "Heb jij al nieuws? Zijn de kinderen veilig op school?" Tussen de gesprekken met de radio en zijn krant NRC door komt dan uiteindelijk het verlossende bericht binnen: "Waar zijn jullie?" vraagt z’n zoon. "Kom je mij halen?"