Kinderporno kijken met de deur op slot, voor de goede zaak

In de meldkamer in het centrum van Amsterdam staan zes tafels, met op iedere tafel twee computerschermen. Wie de ruimte binnenloopt, mag daar niet op kijken, is de afspraak. De lamellen voor de ramen zijn gesloten en als medewerkers met een melding bezig zijn, zit de deur vaak op slot.

"We willen niet het risico lopen dat mensen per ongeluk naar binnen kijken", zegt kinderporno-analist Sarah de Vos van het Meldpunt Kinderporno op Internet. Ze werkt al vier jaar voor het meldpunt. "Het thema kindermisbruik is heel heftig, maar ook ontzettend belangrijk. Ik wil me daar heel graag voor inzetten."

Dat doet ze door het analyseren van meldingen van online kinderporno. "De helft van mijn werktijd besteed ik daaraan. En dat zijn helaas heel veel vieze plaatjes." Het bekijken van kinderporno is strafbaar, maar om het werk te kunnen doen, hebben de medewerkers van het meldpunt daar een vrijwaring voor.

Dat haar werk nodig is, blijkt wel uit de cijfers. Jaar na jaar stijgt het aantal meldingen en de hoeveelheid materiaal op internet, zeggen het meldpunt en de politie. Actief zoeken naar kinderporno doet het meldpunt niet. "Dat is niet toegestaan. We mogen alleen bekijken wat wordt gemeld. We mogen wel een paar keer doorklikken op de websites die doorgegeven zijn."

Om te zien of iemand ouder is dan 18 jaar kijken de analisten onder meer naar hoe het lichaam ontwikkeld is. "Maar er is altijd een grijs gebied. Je kunt bij veel pubermeisjes op basis van één foto vaak niet vaststellen hoe oud ze zijn."

Ook de omgeving wordt meegenomen. Een pak melk of een poster aan de wand kan al vertellen in welk land een foto is gemaakt. Als het vermoeden bestaat dat het om een plek in Nederland gaat, wordt dat aan de Nederlandse politie gemeld.

Maar ook al komt de kinderporno uit het buitenland, het merendeel staat wel op Nederlandse servers, zegt directeur Arda Gerkens van het Expertisecentrum Online Kindermisbruik, waar het meldpunt onderdeel van is. "Maar een website die in Nederland op een server staat, kan ook Russisch of Amerikaans zijn. Er wordt dan voor gekozen om de site in Nederland neer te zetten, omdat het netwerk hier zo snel is."

Een voorbeeld daarvan is een afbeelding met een kind van nog geen jaar oud dat het Meldpunt Kindermisbruik op Internet een paar jaar geleden binnenkreeg. Uit analyse bleek dat de afbeeldingen op een Amerikaanse website stond. Het meldpunt deelde die informatie met Interpol, en binnen 48 uur werd het kind bij haar vader in Roemenië weggehaald.

Vanwege de soms heftige beelden, mogen medewerkers per dag maximaal vier uur kinderporno analyseren. "Anders is het te belastend", zegt De Vos. "Ik kan het gelukkig goed loslaten. Dat is belangrijk." Binnen het meldpunt wordt daar ook veel aandacht aan besteed. Zo mogen medewerkers altijd weglopen van hun werkplek en is het altijd mogelijk om naar een psycholoog te gaan.

"Het is ook belangrijk dat mensen het tijdens hun werk melden als ze iets zien dat ze vervelend vinden", zegt directeur Gerkens. "Dat kan zijn door middel van een 'bah' of dat ze even tegen een collega kunnen zeggen: wat ik nu zie, vind ik heel naar."