'Noord-Ierland is toe aan verandering'
Noord-Ierland kiest vandaag een nieuw parlement. Voor de tweede keer in een jaar, nadat regeringspartij Sinn Fein twee maanden geleden de stekker uit de regering had getrokken met de protestantse DUP. De Noord-Ierse politiek verkeert sindsdien in een crisis. En de kans is groot dat de twee politieke aartsvijanden ook na vandaag weer tot elkaar veroordeeld zijn.
In Belfast grijpt het verleden je direct bij de keel. Herinneringen aan de troubles, zoals Noord-Ieren hun roerige geschiedenis noemen, zie je nog overal.
William of Orange
Of het nu de katholieke muurschilderingen zijn van Bobby Sands, de beroemde IRA-activist die in gevangenschap na 66 dagen hongerstaking overleed het protestantse eerbetoon aan onze eigen koning Willem van Oranje, William of Orange, die in 1690 een beslissende slag bij de rivier Boyne won van de verdreven koning Jacobus. Nog altijd vormt die zege elke zomer het hoogtepunt van de protestantse Oranjemarsen door Belfast.
Hoewel de Noord-Ieren al bijna twintig jaar in relatieve vrede leven, bepaalt zeker voor de oudere generaties de heftige voorgeschiedenis nog altijd hun politieke keuze. Het is daarom niet verwonderlijk dat de protestantse DUP in wijken waar de Britse Union Jack wappert ook na vandaag weer de grootste partij zal worden.
- Tim de Wit / NOS
Muurschildering King William III of Orange die slag bij Boyne won in 1690 - Tim de Wit / NOS
Eerbetoon aan omgekomen UFF-strijder - Tim de Wit / NOS
Muurschildering van IRA-activist Bobby Sands, die in gevangenschap omkwam - Tim de Wit / NOS
Muurschildering in protestantse wijk Shankill in Belfast - Tim de Wit / NOS
De muur in de stad vanaf katholieke zijde - Tim de Wit / NOS
De 'peace wall'. De muur die nog altijd de meest fanatieke katholieke en protestantse wijken scheidt
'Eerlijk en rechtvaardig'
"Ik stem DUP omdat ik wil dat Noord-Ierland Brits blijft", zegt de gepensioneerde John, als hij met zijn vrouw op weg is naar de supermarkt. Dat DUP-premier Arlene Foster betrokken is bij een subsidieschandaal voor groene energie, waarbij mogelijk enkele honderden miljoenen aan belastinggeld zijn verkwanseld, deert John niet. "Ze zijn tegen het homohuwelijk en komen op voor de arbeidersklasse. Dat vind ik belangrijker."
In een katholieke wijk in Noord-Belfast ziet de wereld er heel anders uit. Daar voornamelijk Sinn Fein-verkiezingsposters op lantaarnpalen. "Ik stem Sinn Fein omdat ze eerlijk en rechtvaardig zijn. Foster is niet te vertrouwen. Sinn Fein is de enige die daar echt tegen opstaat", zegt Margaret, die al hier al jaren woont.
We moeten ophouden met het vast blijven houden aan het verleden, we moeten door.
Toch blijkt bij elke Noord-Ierse verkiezing wel dat het aantal stemmen op beide grote partijen steeds ietsje afneemt. Met name jonge kiezers voelen veel minder loyaliteit naar de gevestigde partijen. "Dit land is toe aan verandering", zegt Rachel Cooper (18). Ze mag voor het eerst stemmen.
"We zijn vergeleken met andere landen nog vreselijk traditioneel." Zij stemt daarom op de People Before Profit Alliance, een jonge socialistische partij. Ook haar vriendin Kelly gunt haar eerste stem aan deze partij. "We moeten ophouden met het vast blijven houden aan het verleden, we moeten door."
Coalitie
Alleen is het vrijwel zeker dat Sinn Fein en de DUP weer een coalitie moeten vormen. En mochten de gesprekken uiteindelijk op niets uitdraaien, dan zou Noord-Ierland uiteindelijk weer onder Londens bestuur kunnen komen te vallen. Dat zou een nog grotere politieke crisis betekenen.
Gerry Kelly, parlementslid voor Sinn Fein en bekende IRA-veteraan, realiseert zich dat. "Ik vertrouw erop dat we uiteindelijk weer een basis voor samenwerking weten te vinden. We hebben wel voor hetere vuren gestaan."
