Daklozen wegsturen uit ziekenhuis vanaf nu verleden tijd

• Paulus Houthuijs

  Redacteur Online

Lasser John Harmsen was dakloos toen hij in 2015 van acht hoog naar beneden viel. "De arts moest mij kreupel laten worden, alleen omdat ik geen vaste woon- of verblijfplaats had en daardoor onverzekerd was", zegt de 36-jarige Rotterdammer.

De artsen zetten zijn linkerbeen in het gips en behandelden hem totdat hij buiten levensgevaar was. "Daarna werd mijn zus opgebeld met de vraag of ze me uit het ziekenhuis wilde ophalen." Hij was naar eigen zeggen pas weer welkom zodra hij een zorgverzekering had afgesloten.

Vandaag gaat een nieuwe regeling in die een eind moet maken aan wat John en andere daklozen is overkomen. Artsen, apothekers en ziekenhuizen krijgen vanaf dan de zorg die ze verlenen aan onverzekerden vergoed van de overheid.

Het werd ook wel tijd dat er een oplossing kwam voor de kwetsbare groep mensen, vindt straatdokter Marcel Slockers. Hij verleent zorg in de Rotterdamse daklozenopvang Havenzicht, waar de helft van alle binnenkomers onverzekerd is. "Zij hebben geen vast adres en vallen sinds een besluit van het ministerie van Volksgezondheid in 2014 buiten het verzekeringssysteem."

Daklozen met suikerziekte die verstoken blijven van insuline, of hiv-patiënten die hun aidsremmers niet krijgen; schandalig noemde Slockers het al in 2015. Ook de GGD merkte toen dat de omvang van het probleem steeds groter werd.

De precieze omvang is onduidelijk, omdat de daklozen niet geregistreerd staan. Volgens een telling van de gemeente Rotterdam zouden er in de stad zeker tweeduizend 'bankslapers' zijn. Mensen die al dan niet tijdelijk bij vrienden of familie op de bank slapen. Bijvoorbeeld door schulden of verslavingen, maar ook door stukgelopen relaties of problemen met woningcorporaties. Zij kunnen zich niet inschrijven voor een verzekering.

Hoe werkt de oplossing?

Vanaf 1 maart kunnen artsen en apothekers onverzekerde patiënten aanmelden bij de website meldpuntonverzekerdenzorg.nl. De behandeling wordt dan vergoed, ook als de persoon het zelf niet kan betalen. De GGD kijkt daarna of er meer hulp nodig is en of er toch een zorgverzekering kan worden afgesloten.

De subsidiepot van het ministerie van VWS blijft tot 2022 beschikbaar. De regeling geldt niet voor illegalen of immigranten, daar is een andere regeling voor.

Nu is het vooral een kwestie van het nieuws over de regeling verspreiden, zegt de straatdokter. "De zorginstellingen die hiermee te maken krijgen, moeten het zo snel mogelijk te weten komen. En voor de GGD wordt het een hele klus om al deze mensen te registeren."

Het is volgens Slockers dan ook te vroeg om te zeggen of de regeling een succes zal worden. Zodra het eenmaal loopt wordt het tijd voor een kritische evaluatie, zegt hij.

Terug naar het verhaal van John. De zus van de Rotterdammer kreeg het voor elkaar hem binnen een week na het ongeluk alsnog te verzekeren. Daarna is hij zeven keer onder het mes gegaan. "Omdat ik niet van tevoren verzekerd was, had ik geen recht op een revalidatiecentrum."

Hij had onder meer twee verbrijzelde voeten en onderbenen, een gebroken rechterknie, twee klaplongen en een gebroken heup. "Ik kreeg te horen dat ik nooit meer zou kunnen lopen", zegt John.

'Mooiste cadeau'

Toch gaat het nu behoorlijk goed met hem, zegt de Rotterdammer. Binnenshuis loopt hij zonder hulpmiddelen, op straat gebruikt hij twee krukken of een rolstoel. "Door mijn ervaringen te delen hoop ik anderen aan te sporen hun leven niet zo bergafwaarts te laten gaan als het mijne."

De begindatum van de subsidieregeling (1 maart) valt toevallig samen met Johns verjaardag. "Ik kan me geen mooier cadeau bedenken", zegt hij lachend. "De vlag mag wat mij betreft wel uit."