Kiezers over normen en waarden: met respect komen we er wel uit

Veel Nederlanders maken zich in de aanloop naar de verkiezingen druk over de normen en waarden in ons land, blijkt uit het Ipsos-onderzoek en het NOS-publieksonderzoek. Wij vroegen drie mensen die reageerden op ons onderzoek naar hun mening over de normen en waarden in Nederland.

Een van hen is Albert Bondt uit Alphen aan den Rijn. Bondt is 32 jaar, heeft biologie gestudeerd en werkt als onderzoeker bij het LUMC in Leiden. Op 15 maart stemt hij op de ChristenUnie.

Vluchtelingen zijn wat hem betreft welkom. "We hebben het hier goed, zij daar niet dus ik snap dat ze op zoek gaan naar een andere plek. De meesten willen ook wel weer terug, maar nu even niet. Dus laten we ze het dan hier zo goed geven als het kan."

Respect

Bondt is er niet bang voor dat Nederland andere normen en waarden krijgt door de komst van veel islamitische vluchtelingen. "Natuurlijk zijn er radicale islamieten die heel strikt volgens de Koran leven en zich niet kunnen aanpassen aan andere normen en waarden. Maar er zijn ook meer gematigde islamieten die zich proberen te houden aan wat er geldt in een samenleving."

Heel belangrijk vindt hij het om respect te tonen voor elkaar. "Als je respect hebt voor de ander dan kom je er wel uit." Bondt vindt het dan ook afschuwelijk als hulpverleners of agenten worden tegengewerkt terwijl ze hun werk proberen te doen.

"Die mensen hebben een bepaalde functie en een bepaalde rol in de samenleving en het is belangrijk dat ze die kunnen uitvoeren omdat het anders ontwricht. Regels zijn er niet voor niks, en mensen die regels handhaven, zoals de politie, zijn er ook niet voor niks. Ik denk dat het een van de invullingen van normen en waarden is dat je daar respect voor hebt."

Zelf probeert hij ook om te kijken naar mensen die het minder hebben. Zo maakt hij regelmatig een praatje met de straatkrantenverkoopster bij het winkelcentrum.

De 44-jarige Mariska de Kleer uit Ter Aar is moeder van vier kinderen. Zij maakt zich vooral zorgen om mensen die zich niets meer van elkaar aantrekken.

"Ik ben gewend om in een supermarkt de kassamedewerker even netjes gedag te zeggen, maar dat doen veel mensen helemaal niet meer omdat ze bijvoorbeeld aan het bellen zijn terwijl ze afrekenen. Vanochtend hoorde ik in de winkel een vrouw met oordopjes in hardop een heel gesprek voeren. Dan denk ik: ga toch in je auto zitten!"

Volgens De Kleer gaat het vaak al mis bij de opvoeding. "Je moet respect hebben voor je kinderen, maar zij moeten ook respect hebben voor jou. Je bent niet hun vriend, maar hun ouder. Mijn kinderen hoeven niet te proberen om mij uit te schelden, zoals ik soms bij mensen om mij heen zie gebeuren."

Ze maakt zich ook zorgen over vluchtelingen die niet integreren. "Het is belangrijk dat ze zich voegen naar onze normen en waarden. Bij ons zijn mannen en vrouwen gelijk en het is heel belangrijk dat ze dat ook inzien."

De Kleer is bang dat de vluchtelingen in Nederland gaan beïnvloeden hoe vrij we zijn. "Vrijheid van meningsuiting en leven in vrijheid dat is wel een belangrijk ding denk ik. Dat je niet in je vrijheid wordt beknot door mensen die anders over dingen denken dan wij."

Sluiers

Ook hoe je er uitziet is volgens De Kleer een deel van de normen en waarden. Zo voelt ze zich niet prettig bij vrouwen die helemaal gesluierd zijn "want je weet niet wie en wat voor iemand er achter zit". "Maar ik vind het ook niet fijn als ze een capuchon op hun hoofd hebben. Mijn zoon doet dat 's morgens. Ik zeg dan ook altijd tegen hem: haal die capuchon van je hoofd."

De Kleer hoopt dat mensen wakker worden en leren dat je weer respect voor elkaar kan hebben.

Lei Olischlager (64) uit Nieuwstadt, werkt als fitnessinstructeur ("ik denk dat ik de oudste in Nederland ben").

De Limburger mist vooral respect en fatsoen in de samenleving. "Brandweermannen, ambulancemedewerkers en politieagenten worden lastiggevallen als ze hun werk willen doen. Men heeft overal lak aan en dat vind ik een gebrek aan fatsoen en respect want die mensen zijn er voor ons zodat wij veilig kunnen leven. Dat moet echt veranderen."

"Op dit moment zijn de normen en waarden aan het vervagen. Mensen uit andere culturen die hiernaartoe komen, nemen hun eigen normen en waarden mee. Maar daar mag je niet over praten, dat is politiek incorrect."

"We hebben er niks aan gedaan om die mensen een stukje van onze cultuur bij te brengen. Als je prettig wilt wonen in onze samenleving dan zul je je aan onze normen en waarden moeten aanpassen. Vind je onze normen en waarden niet leuk dan moet je hier niet blijven want dan word je ongelukkig."

Volgens Olischlager begint het terugbrengen van de normen en waarden thuis. "Ouders moeten daar zelf voor zorgen. Kijk eens in de spiegel en leer je kinderen respect en fatsoen." Maar ook de politiek kan er een rol in spelen, vindt hij. Toch ziet hij dat te weinig terug.