Wetenschap: onderzoek moet volledig toegankelijk zijn

In 2020 moeten wetenschappelijke artikelen en resultaten uit praktijkonderzoek voor iedereen toegankelijk zijn. Verder moeten ook de gegevens uit publiek gefinancierd onderzoek die eraan ten grondslag liggen zoveel mogelijk beschikbaar zijn.

Tien organisaties, waaronder de universiteiten en hogescholen en de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, hebben daarover afspraken gemaakt in het 'Nationaal Plan Open Science'. Ze geven daarmee invulling aan de wensen van staatssecretaris Dekker, waar ook de andere landen van de Europese Unie zich achter hebben geschaard.

Laatste wetenschappelijke inzichten

Dekker is enthousiast over de afspraken tussen de instellingen. "Met deze ambities kunnen onderzoekers, ondernemers en alle andere belangstellenden gebruik maken van de laatste wetenschappelijke inzichten zonder zich in allerlei bochten te hoeven wringen. Open Science versnelt en verbetert onderzoek en innovatie en dat zorgt voor economische groei, meer banen en antwoorden op maatschappelijke uitdagingen."

Over de toegankelijkheid van artikelen en onderzoeksgegevens wordt al jaren gediscussieerd. De staatssecretaris erkent dat de grotere toegankelijkheid voor uitgevers een ingrijpende verandering is, omdat dit "het bestaande verdienmodel verandert".

Nu verdienen wetenschappelijke uitgeverijen nog veel geld aan universiteiten die pakketten abonnementen inkopen om toegang te krijgen tot de publicaties.

Universiteiten onderhandelen al langere tijd met de uitgevers om de artikelen vrij toegankelijk te maken. Ruim een jaar geleden werd een overeenkomst gesloten met de grote uitgeverij Reed Elsevier om geleidelijk aan meer wetenschappelijke publicaties gratis beschikbaar te stellen.