Europa zonder grenzen? Niet voor afval
De Europese Unie wil dat er veel meer afval gerecycled wordt tot nieuwe producten. Maar in de praktijk blijkt dat lastig. Afvalverwerkers klagen dat het moeilijk is om afval naar Nederland te krijgen. Neem het afval van de Belg Ronnie Adams. Dat zou in Nederland prima kunnen worden verwerkt, maar gaat nu in België rechtstreeks de verbrandingsoven in.
Wie in het noorden van Vlaanderen z’n huis verbouwt, komt met z’n afval al snel terecht bij zijn afvalbedrijf in Beerse. Het bedrijf ligt niet ver van de Nederlandse grens en krijgt ieder jaar duizenden kilo's bouwafval binnen. Eigenaar Ronny Adams zou een deel van dat afval het liefst in Nederland laten verwerken. Maar het mag de grens niet over.
Het is een voorbeeld van wat er volgens de Nederlandse afvalsector verkeerd gaat. Binnen de EU zijn er in principe geen grenzen meer, maar voor afval zijn die soms toch hermetisch dicht. "Ik zit acht kilometer van de grens", zegt Adams. "Dus waarom mag het niet door? Ik kan het makkelijk in Nederland storten, dat scheelt mij veel kilometers."
Aan de andere kant van de grens bij Eindhoven zit het bedrijf Baetsen. Zij zouden het afval van Adams graag verwerken. Nog zo’n 70 procent van het afval zou dan worden hergebruikt. Maar er is een vergunning van de Vlaamse overheid nodig om het afval naar Nederland te krijgen.
Hard hoofd
"We zijn in 2015 al begonnen en toen is het afgewezen", zegt Peter Lamers van Baetsen. En ondertussen zijn we weer een nieuwe procedure gestart om te kijken of het nu wel lukt. Maar ik heb er een hard hoofd in."
Volgens werkgeversorganisatie VNO-NCW is het vaker moeilijk om afval de grens over te krijgen. Veel landen zouden hun eigen afvalsector beschermen en het daarom moeilijk maken om afval naar het buitenland te vervoeren. In Nederland worden ieder jaar wel duizenden kilo's Brits afval verbrand, maar bij afval uit andere landen lopen afvalverwerkers tegen beperkingen aan.
Als je Europese regels gaat maken, heb je het niet alleen over het verslepen van afval van Vlaanderen naar Nederland.
"Wij zouden graag zien dat de landen in Brussel tot overeenstemming komen om dit makkelijker te maken", zegt Willem Henk Streekstra van VNO-NCW. "Daar is Europa voor en daar willen we ze ook graag voor inzetten."
Of Brussel zich daarvoor gaat inzetten, is maar de vraag. De EU-landen zouden ermee moeten instemmen om die bevoegdheden aan Brussel te geven. En ook in het Europees Parlement is er kritiek. "Als je Europese regels gaat maken, heb je het niet alleen over het verslepen van afval van Vlaanderen naar Nederland. Dan gaat er ook afval van bijvoorbeeld Italië naar Nederland", zegt Europarlementariër Bas Eickhout van GroenLinks.
"Wat veel belangrijker is, is dat ieder land zelf beleid heeft voor betere recycling en beter hergebruik van grondstoffen. Dat is veel belangrijker, voordat we allerlei regels gaan maken waardoor het afval door heel Europa gaat reizen."
Geen plannen
Er zijn in Brussel geen plannen die het veel makkelijker maken om het afval dat in het Vlaamse Beerse ligt naar Nederland krijgen. De kans is dus groot dat het voorlopig gewoon in België verbrand wordt. Afvalverwerker Adams: "Als ik het milieu-technisch bekijk is het eigenlijk frustrerend. Iedereen wil de lat heel hoog leggen. En omdat Brussel zich niet hard maakt voor dit probleem moeten we de lat minder hoog leggen en verbranden we het afval gewoon."