Verslagen leider Gambia in Guinee; gevreesde geweld blijft uit

De verslagen Gambiaanse president Yahya Jammeh is na zijn vertrek uit Gambia aangekomen in Guinee. Hij nam daar direct het vliegtuig naar Equatoriaal-Guinea, dat anders dan Guinee niet is aangesloten bij het Internationaal Strafhof. Met zijn vertrek uit Gambia is de vrees voor een bloedbad geweken.

Gisteravond werd Jammeh door zijn aanhangers op het vliegveld in Banjul uitgezwaaid. Vrouwen riepen dat hij niet weg moest gaan. Toen hij de vliegtuigtrap was opgegaan, kuste hij een koran en zwaaide hij.

Waarheidscommissie

De nieuwe president, Adama Barrow, is nog in buurland Senegal, waar hij in de Gambiaanse ambassade is geïnaugureerd, maar zal spoedig terugkeren naar Gambia. Tegen de BBC heeft hij gezegd dat hij een waarheids- en verzoeningscommissie wil instellen, die onderzoek moet doen naar mensenrechtenschendingen onder het regime van zijn voorganger.

Jammeh kwam door een staatsgreep in 1994 aan de macht. Hij wordt ervan beschuldigd dat hij tijdens de 22 jaar van zijn bewind tegenstanders heeft laten martelen en vermoorden.

Jammeh weigerde na zijn verkiezingsnederlaag af te treden, maar nadat afgelopen week troepen van het West-Afrikaanse blok Ecowas Gambia waren binnengetrokken en de legertop had aangekondigd niet te vechten, besloot hij alsnog weg te gaan. Zo'n 4000 West-Afrikaanse militairen blijven voorlopig in het land om de veiligheid te garanderen.

Straf

Jammeh werd gisteravond naar het vliegtuig vergezeld door de president van Guinee, die samen met andere West-Afrikaanse leiders met hem had onderhandeld. Jammeh eiste amnestie, het recht terug te keren naar Gambia en vrijheid voor zijn politieke partij.

In hoeverre hem beloftes zijn gedaan is niet bekend. Wel gaven direct na zijn vertrek de VN, de Afrikaanse Unie en Ecowas een verklaring uit, waarin stond dat landen die hem gastvrij ontvangen niet gestraft moeten worden en dat hij in de toekomst vrij zou moeten zijn om naar Gambia terug te keren. In de verklaring worden geen beloftes van amnestie gedaan. Wel wordt de nieuwe regering opgeroepen de bezittingen van Jammeh en zijn aanhangers ongemoeid te laten.

Vreedzaam

Jammehs vertrek wordt gezien als een overwinning voor de Afrikaanse diplomatie. Het is de eerste vreedzame machtsoverdracht in Gambia sinds het land in 1965 onafhankelijk werd.