Stel je voor dat je alle zieken moet behandelen en opereren in een stad met 40.000 inwoners - en je bent opgeleid als tandarts. Dat is het leven van de 26-jarige Muhammad Darwish uit Madaya in Syrië. Hij woont in een stad omsingeld door 12.000 landmijnen en 65 wachtposten met sluipschutters van het Syrische leger.
NOS op 3 sprak met de tandarts die - samen met een dierenarts - alle medische hulp moet verlenen in de belegerde stad. Amerikaanse artsen loodsen hen via WhatsApp door de zware operaties.
Omdat er weinig beelden uit het gebied zijn en om te voorkomen dat Muhammad herkend wordt, hebben we het verhaal - letterlijk - opgetekend met hulp van illustrator Romée van Benten:
Vrijwel niets komt zijn stad in en niemand kan eruit. Ook de mensen die dringend voedsel en medische hulp nodig hebben niet. Op Tweede Kerstdag werd Madaya nog hevig gebombardeerd en raakten 58 mensen gewond.
"Twee jaar geleden waren er nog genoeg artsen en anesthesisten hier in Madaya", vertelt Muhammad ons. "Zij leerden ons de basisvaardigheden om zieken te behandelen en te opereren. Daarna gingen ze weg. Nu staan we er alleen voor.”
"Ik moet veel operaties doen, bijvoorbeeld amputaties en keizersnedes. Ik ben daar natuurlijk niet voor opgeleid, maar ik moest het wel leren. Ik heb geen keus. Vooral keizersnedes komen vaak voor, omdat vrouwen te zwak zijn om op een natuurlijke wijze te bevallen. Veel zwangere vrouwen verliezen hun kind door de operatie of omdat ze zwaar ondervoed zijn."
Muhammad heeft samen met de dierenarts een geïmproviseerd ziekenhuis gemaakt in een gewoon huis. "We hebben te weinig medicijnen. Vaak hebben we zelfs niet eens verdoving. En ook geen alcohol om de instrumenten schoon mee te maken."
WhatsApp-operaties
De enige hulp die Muhammed en zijn collega krijgen komt uit Amerika - via WhatsApp.
"Ik zit in een appgroep met Syrisch-Amerikaanse artsen. Dat helpt ons enorm. We sturen foto's van de zieken en krijgen dan een diagnose en een behandelmethode via WhatsApp. Tijdens operaties maak ik foto's. Ik moet de operatiekamer verlaten om ze te versturen naar de artsen in Amerika, want ik heb binnen geen bereik. Zij loodsen me dan door de operatie."
"Laatst moesten we een man behandelen die een schotwond in zijn buik had. We hebben de VN en het Rode Kruis gebeld om te vragen of ze hem op konden halen, maar ze kwamen niet. We moesten een riskante openbuikoperatie doen, dat hadden we nog nooit eerder gedaan. Door de artsen in Amerika is het gelukt."
We spraken ook met Lina Murad, een nefroloog (nierarts) in Washington die artsen als Muhammad helpt via WhatsApp:
Heel af en toe gaf de Syrische regering toestemming voor een hulpkonvooi naar Madaya. Maar volgens Muhammad lijden de inwoners constant honger. "Veel mensen hier zijn zwaar ondervoed. We hebben geen groenten, fruit, vlees of vis. Alleen nog wat rijst, bonen en hummus. Onze lichamen zijn leeg."
De afgelopen weken zijn de luchtaanvallen op Madaya opgevoerd. De kliniek van Muhammad werd bij een van die bombardementen verwoest. Daardoor moet hij nu op een andere plek opereren.
Omdat Madaya door het regime als opstandige stad wordt gezien, geldt Muhammad als een dokter die terroristen helpt. Momenteel wacht hij op een evacuatie, die door het staakt-het-vuren mogelijk is geworden. "Alle mensen die gezocht worden door de overheid, journalisten en dokters als ik, worden als het goed is snel geëvacueerd."
Voorlopig blijven we hier en overleven we. Maar vraag me niet hoe. Het is een wonder.
Maar helemaal gerust op een goede afloop is hij niet. "Natuurlijk kijken we hier ook naar wat er in Aleppo is gebeurd. Die mensen worden hun huis uitgejaagd en de wereld kijkt toe."
Zonder hulp ontsnappen is voor Muhammad in ieder geval geen optie. "De meeste mensen die dat hebben geprobeerd, hebben het niet overleefd of hebben door een mijn hun benen verloren. Dus voorlopig blijven we hier en overleven we. Maar vraag me niet hoe. Het is een wonder."