Jij zit misschien 'gewoon' weer aan een glas champagne met Oudjaar, maar bij Peter (28, niet zijn echte naam) staat er iets heel anders op tafel. Hij luidt het nieuwe jaar in met thuis gestookte sterke drank. "Ik heb voor dit jaar een jenever klaarstaan. Een nieuw experimentje, met wat kruiden."
Peter is niet de enige in Nederland die zijn eigen sterke drank stookt. Harde cijfers zijn er niet, want wat iemand in z'n schuurtje of aan z'n keukentafel doet, wordt natuurlijk niet bijgehouden.
Bij STAP, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, hebben ze niet de indruk dat het op grote schaal gebeurt. Maar Jan Wammes, eigenaar van een webshop voor drankstokers, weet dat het wel gebeurt.
"In december komt bij meer mensen zelf gestookt spul op tafel. Vroeger zag je dat het alleen 65-plussers waren die dit als hobby deden, maar sinds de serie Moonshiners is het echt een rage geworden. Ook onder jongeren."
Ook distilleerders die workshops aanbieden over hoe je sterke drank maakt, krijgen veel vragen over hoe je thuis je eigen drank kunt stoken. Het zijn met name jongeren die zich aanmelden voor zo'n cursus en met vragen komen, zeggen verschillende destilleerders in een rondgang.
Waarom zou je zelf sterke drank stoken?
"Het hoort een beetje bij de tijd", denkt Jan. "Mensen willen weer meer dingen zelf maken en precies weten waar het vandaan komt. Bij de slijter weet je dat niet."
Daar herkent Peter zich wel in. "Ik vind het heel belangrijk om te weten waar mijn eten en drinken vandaan komt. En dat ik dat dan zélf kan maken." Na een workshop raakte hij zo enthousiast dat hij zelf een stookketel aanschafte.
Mag dat eigenlijk wel?
Je mag wel je eigen bier brouwen en wijn maken, maar zelf sterke drank maken is verboden. Het gaat dan over drank waar meer dan 15 procent alcohol in zit.
Om sterke drank te maken heb je een distilleerketel nodig en daar is een vergunning voor nodig. "Maar dat hebben die hobbystokers niet hoor", zegt Jan. Ook Peter stookt zonder vergunning.
Als je alleen stookt om af en toe je gasten te trakteren op een zelfgestookt perenlikeurtje zal er niet zoveel aan de hand zijn, zegt Bart Gubbels van Van Dinter Advocaten. "Maar speel je jezelf in de kijker en gaat het mis, dan kun je er donder op zeggen dat je een boete krijgt en een eventuele rechtszaak."
"Als je zo'n ketel hebt zonder vergunning kan je een boete krijgen van zo'n 8000 euro. Als je je zelfgestookte alcohol dan ook nog eens verkoopt en dus belasting ontduikt, dan kan dat oplopen tot 20.000 euro of vier jaar gevangenisstraf."
Over alle alcoholische drank die je koopt, dien je namelijk accijns te betalen. Als jij zelf sterke drank maakt, ontduik je dus belasting. De douane moet controleren op de illegale stook. Tegen ons zegt de douane dagelijks het aanbod van distilleertoestellen te monitoren. Hoe de dienst handhaaft, wil een woordvoerder niet prijsgeven.
Het mag illegaal zijn, dat houdt Peter niet tegen. "Ik vind het een absurde wet. Zo lang ik mijn drank niet verkoop en niet actief probeer de belasting te ontduiken, vind ik het voor mijzelf goed te verantwoorden dat ik zo'n ketel heb."
Is het wel veilig?
Eigen sterke drank stoken gaat ook wel eens mis. Regelmatig lees je berichten over mensen die zijn overleden na het drinken van zelfgestookte sterke drank, zoals in India en deze week nog in Pakistan. Vorige week overleden tientallen Russen na het drinken van wodka die aangelengd was met badolie.
In Nederland zijn geen gevallen bekend waarbij mensen overleden door zelfgestookte drank. Volgens Jan en Peter komt dat doordat we veel beter weten wat we doen. Peter: "Ik haal al mijn kennis uit boeken. Ook op internet staat veel informatie en er zijn fora."
Op het moment dat je het glas inschenkt en je eraan nipt. Dat is echt het eureka-moment.
"Toch is het niet zonder risico", waarschuwt Jan. "Alcoholgas is explosief en daar komt bij dat als je stookt met fruit, dat er door de pitjes en steeltjes methanol gevormd kan worden."
Methanol wordt vaak toegevoegd aan spiritus. Als je daar veel van drinkt kun je blind worden of er zelfs aan overlijden. "Maar de kans dat iemand dat gaat drinken is klein," denkt Jan. "Dat stinkt zo erg. Je ruikt eraan en je weet meteen dat je dit niet moet drinken."
Op dit moment werkt Peter aan zijn eerste Calvados, een sterke drank gemaakt van appelcider. Die verwacht hij in de lente te kunnen drinken. "Op het moment dat je het glas inschenkt en je eraan nipt. Dat is echt het eureka-moment. Dat vind ik prachtig."