Parijzenaars trekken zich maar weinig aan van autoverbod om smog

• Hans Brom

  Buitenlandredacteur

De zon schijnt, maar je ziet hem nauwelijks. De lucht is betrokken, maar echte wolken zijn het niet. Parijs ligt onder een dikke deken. Smog, fijnstof, rook, uitlaatgassen.

Niet eerder in de afgelopen tien jaar was de luchtvervuiling in de Franse hoofdstad zo ernstig. De problemen worden veroorzaakt door een stabiel hogedrukgebied. Het waait nauwelijks, waardoor de uitstoot die een wereldstad als Parijs produceert, bewegingsloos blijft hangen. En dat hogedrukgebied blijft nog wel even liggen waar het ligt.

Nummerborden

Om in ieder geval de uitstoot van auto's te verminderen, wordt geprobeerd het autoverkeer te halveren. De ene dag mogen auto's met een even nummerbord de weg op, de volgende dag de oneven nummers. Zo'n maatregels is wel eens eerder afgekondigd, maar nooit eerder dagen achtereen.

Dat luchtverontreiniging een groot probleem is, blijkt ook uit de cijfers. In heel Frankrijk sterven per jaar 48.000 mensen voortijdig door complicaties aan de luchtwegen.

Zet dat af tegen de 3500 Fransen die vorig jaar in het verkeer omkwamen en je ziet gelijk de ernst van de zaak.

Om de medische kant van de zaak te bepreken, is vanmiddag een hele stoet longartsen bij de Parijse burgemeester Anne Hidalgo ontboden. Aan de oorzaken kunnen zij bitter weinig doen. Hooguit zullen ze afspraken maken over de opvang van patiënten.

Openbaar vervoer

Om de Parijzenaars een alternatief voor de auto te geven, zijn alle vormen van openbaar vervoer gratis. Dat gaat van metro, bussen en Velib' leenfietsen tot zelfs de Autolib' elektrische autootjes.

En als je met elkaar meerijdt, mag je ook met auto de stad in. Wij noemen dat carpooling, de Fransen hebben daar het prachtige woord co-voiturage voor bedacht.

Veel mensen zijn er nog niet bekeerd. Gisteren was er in Parijs maar 5 tot 10 procent minder autoverkeer. Dat had rond de 50 procent moeten zijn. Dat zegt alles over de bereidheid van de Fransen om de auto te laten staan. De boete is met 22 euro niet al te hoog en de pakkans is klein. Veel Parijzenaars nemen daarom het risico.

De bereidheid om de auto te laten staan, wordt ook niet aangewakkerd door de kwaliteit van het openbaar vervoer. Gisteren lag het hele Gare du Nord urenlang plat door een stroomstoring. Ook de belangrijke RER-lijn naar het vliegveld Roissy/Charles de Gaulle had technische problemen.

Ruzie

Bestuurlijk wil het niet boteren. Alsof de problemen nog niet groot genoeg zijn, is iedereen boos op iedereen.

Valerie Pecresse, de voorzitter van de regio Parijs is boos op Anne Hidalgo, de burgemeester van Parijs. Hidalgo stelde het autoverbod in, maar Pecresse vindt dat gezien het geringe effect onzin. Hidalgo op haar beurt vindt dat Pecresse niet zo moet kletsen en eindelijk eens wat moet doen.

Ook de burgemeesters van de Parijse randgemeenten zijn boos op Hidalgo. Bewoners van hun gemeenten kunnen vaak niet anders dan met de auto naar hun werk, terwijl in Parijs zelf nog niet de helft van de inwoners een auto heeft.

Lyon

Het probleem met de luchtverontreiniging speelt in heel Frankrijk. Vooral in steden als Marseille, Rouen, Grenoble en Avignon zijn de fijnstofconcentraties alarmerend hoog.

Dat is ook het geval in Lyon, waar de problemen zich opstapelen. Morgen mogen daar alleen auto's de stad in met een oneven nummerbord. Dat gaat een probleem worden omdat het openbaar vervoer tegelijkertijd staakt.

Tot overmaat van ramp is er de komende dagen ook nog het Fête des Lumières. Dat is een groot festival, waar de wereldtop in de lichttechniek samenkomt en in die paar dagen miljoenen bezoekers trekt.