Gevechten, arrestaties, martelingen. Het is inmiddels vijf jaar geleden dat er in Bahrein gigantische protesten uitbraken tijdens de Arabische lente. Bahrein is een klein staatje met anderhalf miljoen inwoners en ligt naast Saudi-Arabië.
Afgelopen week publiceerde Amnesty een rapport waaruit bleek dat er sinds de protesten in 2011 qua mensenrechtenschendingen nog niets is veranderd. In het land heeft een kleine elite de macht en kritische tegengeluiden worden hardhandig neergeslagen. Veel tegenstanders zitten in de cel, onder wie het gezicht van de oppositie, Nabeel Rajab.
Faten Bushehri (28) is journalist en komt oorspronkelijk uit Bahrein. Jaren geleden verliet ze het land om te gaan studeren in de Verenigde Staten. Inmiddels is het voor haar niet meer veilig om terug te keren.
"Mijn moeder woont in Libanon, maar krijgt soms telefoontjes van een onbekende beller. Dan hoort ze dat ze me weten te vinden als ik ooit nog terugkeer naar Bahrein."
Faten en haar familie zijn tegenstanders van het Bahreinse regime. Ze spreken zich daar vaak over uit via de media of tijdens demonstraties. Maar dat heeft een prijs.
"Meerdere familieleden hebben in de gevangenis gezeten, omdat ze zich uitspraken tegen de mensenrechtenschendingen. Mijn oom zit nog steeds vast. Hij wordt sinds een tijdje niet meer gemarteld, want hij is een invloedrijk persoon. Maar hij heeft een levenslange gevangenisstraf. Hij blijft goede hoop houden, dat is zijn sterkste wapen."
Op social media moet je uitkijken: mensen die zich kritisch uitspreken kunnen opgespoord worden.
"Mijn nicht zat ook gevangen, maar ze had geluk: ze is naar Denemarken gedeporteerd met haar zoon. Een andere oom heeft vijf jaar in de gevangenis gezeten en is laatst vrijgelaten. We konden toen documenten inkijken die beschreven wat hem was overkomen in die tijd. Het was vreselijk om te lezen."
Volgens mensenrechtenorganisaties zijn er zo'n 3000 politieke gevangenen in Bahrein.
In het land is weinig persvrijheid, vertelt Faten. "Zo is de oprichter van een onafhankelijke krant, Karim Fakhrawi, opgepakt en gemarteld. Hij is overleden aan zijn verwondingen. Mensen zijn bang om zich uit te spreken. Ook op social media moet je uitkijken: mensen die zich kritisch uitspreken kunnen opgespoord worden."
"Het is nu anders dan vijf jaar geleden", vertelt Faten. "Toen de Arabische lente uitbrak, zijn er veel mensen doodgeschoten. Mensen werden gemarteld, verkracht en geslagen. En mensen die gearresteerd waren, kregen geen eerlijk proces."
"De machthebbers stellen steeds meer wetten in", zegt ze. "Maar die wetten zijn niet democratisch: ze zorgen er alleen voor dat mensen makkelijker opgepakt kunnen worden."
Martelingen, arrestaties zonder proces: de situatie in Bahrein klinkt behoorlijk schrijnend. Hoe komt het dan dat we er bijna niets over horen? "Het is maar een klein land natuurlijk", vertelt Faten. "En westerse landen hebben geen er baat bij om er tegenin te gaan. Zeker niet omdat Saudi-Arabië, de 'grote broer' van Bahrein, veel macht heeft in het land.
Opstand
Midden-Oosten correspondent Sander van Hoorn bevestigt dat. "Saudi-Arabië is bang dat als in Bahrein de macht verschuift, er in eigen land een opstand komt. En de VS heeft een legerbasis in Bahrein, dus zij hebben ook geen baat bij grote protesten."
Of de situatie zal verbeteren in Bahrein, is lastig te voorspellen, vertelt Van Hoorn. "Dat weet je nooit in het Midden-Oosten. Naast de mensen die zich kritisch uitspreken, zijn er ook sjiieten die geen zin hebben om in opstand de komen. Vrijheid is leuk, maar als er daardoor oorlog uitbreekt ben je verder van huis."