Snoep, make-up, kleding, gadgets, games: allemaal hot items die in veel vlogs voorbijkomen. Vloggers en YouTubers moeten in de toekomst verplicht aangeven als ze reclame maken. Als ze door een merk betaald worden en dat verzwijgen, kunnen ze een boete krijgen. Wie denkt dat ze daarvan balen, zit ernaast: ook voor YouTubers en vloggers is niet duidelijk wat nou wel en niet mag.
Zo ook Mascha Feoktistova, die een paar keer per week via haar YouTube-kanaal Beautygloss tienduizenden abonnees toespreekt over make-up en uiterlijke verzorging. "Alleen maar fijn als er extra duidelijkheid is. Er is een enorm grijs gebied voor YouTubers rondom product placement. Want moet je het ook zeggen als bedrijven jou iets gratis toesturen?"
Zelf zegt Mascha dat ze het altijd onder haar video's zet, als ze een review maakt van producten waarvoor ze betaald wordt. "Dat doe ik om zo transparant mogelijk te zijn, en de bedrijven waar ik mee werk willen dat ook", zegt ze. "Merken vragen me steeds vaker nadrukkelijk om het erbij te zetten als het filmpje gesponsord wordt."
Wanneer is iets reclame?
Een woordvoerder van het Commissariaat voor de Media legt uit waar de grens ligt. "Grof gezegd is iets reclame op het moment dat duidelijk is dat er betaald is om een product aan te prijzen. Als een vlogger het zelf koopt, omdat hij of zij het wil behandelen in een video, spreken we van redactionele onafhankelijkheid. Dat mag gewoon."
Zodra de nieuwe wetgeving er is, moet het Commissariaat controleren of vloggers en YouTubers zich aan de regels houden. De woordvoerder hoopt dat YouTubers voor die tijd zelf met een oplossing komen. "Als ze aan zelfregulering gaan doen, hoeven wij er niet op in te grijpen en hoeven er geen boetes te vallen. Dat is voor iedereen prettiger."
Mascha ziet daar ook wel wat in."Misschien moeten we maar een soort logo verzinnen wat we in beeld brengen als iets gesponsord is. Dat doen ze op tv ook, dus ik zou niet weten waarom we dat als YouTubers niet kunnen afspreken. In Engeland zijn ze daar een stuk verder mee, daar moet zo'n logo in de video worden getoond."
Het is ook in het belang van de YouTubers om eerlijk te zijn als hun video gesponsord is.
Ook Daan Sip, die met zijn bedrijf Social1nfluencers YouTubers coacht en merken aan ze koppelt, vindt het een goede zaak dat er nu duidelijke regels komen voor sluikreclame. "Op die manier wordt een eerlijk speelveld gecreëerd. Wij adviseren de YouTubers die wij coachen al geruime tijd om het eerlijk te zeggen als ze betaald worden om iets van een merk te promoten, maar er zijn ook bedrijven die dat advies niet geven."
Hij heeft de YouTubers die bij hen aangesloten zijn - dat zijn er iets meer dan tachtig - vanochtend een bericht gestuurd over de aankomende regels. "De meeste reacties zijn positief. Het voelt voor hen ook als eerlijkheid."
Hoewel hij de YouTubers niet kan dwingen om het aan te geven als ze betaald worden, is het volgens Sip in hun eigen belang om dat toch te doen. "Zo voorkom je dat volgers over je heen vallen omdat ze zich belazerd voelen en ze denken dat je iets stiekem doet."