'Kinderen worden op papier vondeling gemaakt, dat is een misdaad'

"Alleen als er geen andere oplossing beschikbaar is, mag men overgaan tot adoptie van een kind", schrijft de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) vandaag in een advies over internationale adoptie. Volgens de raad zorgt adoptie ervoor dat oplossingen in het geboorteland, zoals pleegzorg en jeugdbescherming, niet voldoende worden ontwikkeld.

Het adopteren van kinderen uit het buitenland belemmert namelijk de opbouw van een jeugdbeschermingssysteem in het land van herkomst, zegt de RSJ. Het is soms financieel aantrekkelijker om kinderen naar het buitenland te sturen dan om ze in eigen land op te vangen. "Voor het eerste krijgt een land geld. Het opbouwen van een opvangsysteem kost een land juist geld", zegt Jolande Calkoen van de raad.

Ook heeft adoptie een aanzuigende werking. Er komen steeds meer kindertehuizen, die bovendien steeds voller zitten. "De vraag naar kinderen creëert een aanbod in kindertehuizen", stelt de raad. En het veroorzaakt druk bij moeders of andere familieleden om hun kind af te staan.

Ina Hut, mensenhandelbestrijder van CoMensha, onderschrijft de conclusies van de RSJ. Ze geeft als voorbeeld de adoptiepraktijk in China. Afgelopen jaar kwam een derde van de Nederlandse adoptiekinderen uit dat land: 100 van de 304 kinderen.

In China vindt grootschalige kinderhandel plaats, zei Hut in het NOS Radio 1 Journaal. "De directeuren van de kindertehuizen betalen voor het aanbrengen van kinderen. Die worden op papier vondeling gemaakt, terwijl de namen van de biologische ouders bij de autoriteiten gewoon bekend zijn. Dat is een misdaad."

Stigmatisering

Alle kinderen die uit China naar Nederland komen, hebben extra zorg nodig, zogenoemde special need-kinderen. Volgens de raad worden die kinderen in hun eigen land gestigmatiseerd en daarom afgestaan. "Doordat Nederland deze kinderen adopteert, wordt de stigmatiseringspraktijk in het land van herkomst gerechtvaardigd", vindt de raad.

Bovendien is het onmogelijk om toezicht te houden op de Chinese adoptiemarkt. De raad adviseert minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie dan ook om onmiddellijk te stoppen met adopties uit China.

Niet alleen in China, ook in de Verenigde Staten gaat het niet goed met adopties. Voor de bevalling is er daar soms contact tussen de biologische moeder en de wensouders. Het besluit om het kind af te staan kan daardoor worden beïnvloed, zegt de raad. Dat is in strijd met verdragen over kinderrechten en adoptie.

Bovendien bestaat de mogelijkheid om de kinderen in eigen land op te vangen, zegt Ina Hut. "Er gaan heel veel Afrikaanse kinderen naar Amerika. De kinderen uit de VS die in Nederland worden geplaatst, kunnen echt in eigen land blijven."

De raad noemt overigens wel enkele positieve aspecten van adoptie uit het buitenland. Het is beter voor kinderen om in een gezin op te groeien dan in een tehuis. Bovendien is Nederland een welvarend land en voorziet het in de onvervulde kinderwens van wensouders. Maar de voordelen wegen niet op tegen de nadelen, vindt de RSJ.