Duizenden aangiftes tegen Wilders moesten via standaardformulier
In de extra beveiligde rechtbank op Schiphol is het proces begonnen tegen PVV-leider Geert Wilders vanwege zijn 'minder, minder'-uitspraken over Marokkanen in Nederland. Wilders is zelf niet aanwezig bij wat hij beschouwt als een politiek proces, waardoor de inhoudelijke behandeling snel gaat. In een strafproces als dit krijgt de verdachte doorgaans veel ruimte voor zijn verweer.
De rechtbank stond uitvoerig stil bij de 6474 aangiften die er tegen Wilders zijn gedaan. Vanwege die hoeveelheid werd veel gewerkt met standaardformulieren, waarop geen ruimte was om een persoonlijke motivatie te geven.
Op andere aangiftes is die motivatie er wel, al lijken sommige erg op elkaar en komen die vermoedelijk uit dezelfde bron. 35 mensen die aangifte deden zijn persoonlijk gehoord. Een deel was geselecteerd door de advocaten, een deel was willekeurig uitgekozen door de rechter-commissaris.
Soms leken mensen niet te beseffen dat het om een aangifte ging; ze zetten hun handtekening na een oproep van de moskee. Niet iedereen had de uitspraken van Wilders zelf gezien of gehoord.
Het grote aantal aangiftes was voor het Openbaar Ministerie wel een van de redenen om vervolging in te stellen, omdat daaruit duidelijk werd dat de omstreden uitspraken veel maatschappelijke onrust veroorzaakten.
Eerder vanochtend liet de rechter de fragmenten zien waarin Wilders zijn uitspraken doet, in een interview met de NOS in het Haagse stadsdeel Loosduinen en op de bijeenkomst van de PVV na de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014, waar zijn aanhangers "minder, minder" scandeerden op de vraag van Wilders of ze meer of minder Marokkanen in Nederland willen.
De rechtbank wil de PVV-leider tal van vragen stellen over deze fragmenten en uitspraken, maar door de afwezigheid van Wilders kon dat dus niet. Zo vragen de rechters zich af of Wilders en de mensen om hem heen hebben nagedacht over het effect van het laten scanderen van "minder, minder".
Ook willen ze weten waarom Wilders in zijn toespraak de nuance om welke groep het ging wegliet, terwijl hij die later in interviews wel aanbracht. Uit getuigenverklaringen lijkt het beeld te ontstaan dat de uitspraken op de markt in Loosduinen niet waren voorbereid, maar die tijdens de PVV-bijeenkomst wel. Een PVV-medewerker had toen de aanhang geïnstrueerd om "minder, minder" te scanderen.
Tweet
Vlak voor de rechtszitting begon stuurde Wilders een tweet de wereld in waaruit blijkt dat hij geen afstand neemt van zijn standpunt, en bovendien een voorschot neemt op de uitkomst van het proces:
Dezelfde tekst twitterde hij ook in het Engels. De tweet is saillant, want de inzet van de rechtszaak is de vraag of Wilders met zijn uitspraken in de verkiezingscampagne van 2014 doelde op alle Marokkanen of op een bepaalde groep - degenen die overlast veroorzaken en criminelen.
Daarover zullen zijn advocaten Geert-Jan Knoops en Maarten 't Sas de degens kruisen met het Openbaar Ministerie, dat Wilders het beledigen van een bevolkingsgroep en aanzetten tot haat en discriminatie ten laste legt.
Advocaat Knoops las bij de start van het proces een verklaring voor van Wilders waarin die de stelling dat 43 procent van de Nederlanders minder Marokkanen wil nuanceert: "niet omdat ze een hekel hebben aan alle Marokkanen", maar omdat ze genoeg hebben van "overlast en terreur."
Gotspe
De verklaring is al als open brief in het AD verschenen. Wilders herhaalt zijn opvatting dat het "een gotspe is" dat hij terecht moet staan. Het is mijn recht en plicht als politicus om problemen als deze aan de orde te stellen, vindt hij. "Nederland is van ons", hij wil zich door niemand het zwijgen laten opleggen.
Knoops zei dat de verdediging het besluit van Wilders steunt om niet bij het proces aanwezig te zijn. De rechter denkt dat hoewel Wilders er niet bij is, hij het proces wel volgt en het hem vrijstaat erover te twitteren.
Voor het proces is ook veel belangstelling van buitenlandse media. De rechtszaak dient voor de Haagse rechtbank, maar die zit voor de gelegenheid in de extra beveiligde rechtbank Schiphol in Badhoevedorp. Dat is nodig vanwege de beveiliging van Wilders; de rechter kan besluiten om de politicus alsnog op te roepen en dan moeten alle faciliteiten in orde zijn.
De zaak wordt donderdag voortgezet met onder meer het verhoor van de door Wilders opgeroepen getuige-deskundige, de Leidse jurist en filosoof Paul Cliteur. De uitspraak staat gepland op 9 december om 10.00 uur 's ochtends.
