'Gemeenteraden op de schop, burger meer inspraak'

Het is tijd voor veranderingen in de gemeentepolitiek, want de huidige politieke democratie voldoet niet meer. Dat schrijft een groep burgemeesters, wethouders, raadsleden, wetenschappers en ondernemers.

Burgers willen namelijk ook invloed uitoefenen buiten de verkiezingen om. De groep wil daarom dat de Gemeentewet volgend jaar aangepast wordt, zodat een aantal gemeenten in 2018 kan experimenteren met nieuwe democratische vormen. "In die experimenten moet de samenleving meer invloed krijgen", legt Bert Blase, burgemeester van Vlaardingen uit. Hij is een van de twintig burgemeesters die pleiten voor meer burgerzeggenschap.

Het is de bedoeling dat een aantal gemeenten na de wetswijziging verschillende experimenten gaat uitvoeren, in samenwerking met het ministerie, zegt Blase. De groep vernieuwers stelt drie concrete wijzigingen voor.

De burgemeester van Vlaardingen is hoopvol gestemd over de haalbaarheid van een wetswijziging in 2017. "Als het nu in de steigers wordt gezet, dan kan het."

De experimenten zullen daarna gevolgd worden door wetenschappers die zich bij zijn groep hebben aangesloten. "Zij gaan het onderzoeken, kijken wat werkt en volgen waarom dingen gaan zoals ze gaan", zegt Blase.

Regeerakkoord

In de plannen van de groep vernieuwers moet ook de landelijke politiek eraan geloven. Blase wil een alternatief voor het regeerakkoord. "Dat moet een maatschappelijk of burgerakkoord worden", legt hij uit. "Na de verkiezingen sluit de politiek zich niet meer op in zijn eigen toren, maar verbindt zich met de samenleving zodat er samen een akkoord wordt opgesteld."

De onderwerpen die in dat overleg worden behandeld, moeten vervolgens in die regeerperiode uitgevoerd worden. "Het burgerakkoord is daarin leidend. Je maakt een maatschappelijke agenda en procesafspraken over wie bij de onderwerpen betrokken is", zegt Blase.

Hij verwacht in de landelijke politiek ook steun voor het initiatief en hoopt dat het een rol gaat spelen in de campagnes voor de Tweede Kamerverkiezingen van komend jaar. "Schoorvoetend merkt de politiek dat deze beweging aan de gang is", zegt hij. "Wij denken dat onze timing het mogelijk maakt om het mee te nemen in een aantal politieke programma's en debatten. We steken het breed in door alle partijen op te roepen dit voor elkaar te krijgen."

Minister Plasterk van Binnenlandse zaken zegt dat het kabinet "dergelijke initiatieven toejuicht". Plasterk: "Het lokaal bestuur behoeft versterking. Dat doen we door samenwerking met raadslid.nu voor betere ondersteuning van gemeenteraadsleden. En we ondersteunen de ontwikkeling van burgerfora. Het is een goed idee om met varianten lokaal te experimenteren".