De Universiteit van Amsterdam is te wit. Tenminste, dat vinden verschillende studenten en docenten. Ze willen dat er meer aandacht komt voor diversiteit, en dat studenten van een andere herkomst meer betrokken worden bij de universiteit.
Dus publiceerde een onderzoeksgroep afgelopen week het rapport Let's do diversity. Met het besluit dat de universiteit een diversity officer gaat krijgen - die dus voor meer diversiteit moet gaan zorgen. Hoe doe je dat?
Max de Ploeg is student aan de UvA en werkte mee aan het onderzoek. "Ik vind het belangrijk om te kijken naar de verschillende machtsrelaties die voortkomen uit het koloniale verleden. Dat verleden is nog steeds zichtbaar op de universiteit: bij mijn studie Politicologie lezen we literatuur waarvan 80 procent van de auteurs man is."
"We willen laten zien dat de universiteit doceert vanuit een bepaald perspectief", vertelt Max. "Terwijl er nog meer perspectieven zijn, die nu te weinig aandacht krijgen."
Daar moet de diversity officer dus voor zorgen. "En er komt een ombudsman. Die maakt per faculteit een diversiteitsbeleid. Een tweede commissie moet de ontwikkelingen in de gaten houden."
Zo'n diversity officer is niet nieuw: in Leiden, Groningen en Rotterdam hebben ze die al een paar jaar. Wat hebben zij in die tijd bereikt?
Karen van Oudenhoven - Van der Zee is diversity officer aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Met 22 procent studenten van niet-westerse afkomst is die universiteit een stuk diverser dan de UvA, waar dat maar 13 procent is.
Hoe komt dat? "Beide universiteiten zijn op zich gekleurd, maar de VU heeft meer studenten van een andere afkomst. Ik denk dat dat deels komt door ons actieve diversiteitsbeleid. Zo hebben we gebedsruimtes en zijn onze student-bestuurders relatief divers. En we gaan naar 5- en 6-vwo klassen om met leerlingen met een niet-westerse afkomst te praten over studiekeuzes. Dat trekt een bredere studentenpopulatie aan."
Zuidas
Van Oudenhoven helpt studenten ook de arbeidsmarkt op. "We werken samen met advocatenkantoren op de Zuidas. De cultuur daar is vaak nog behoorlijk corporaal, waardoor het voor rechtenstudenten met een andere afkomst lastig is een baan te krijgen. Daar proberen we iets aan te doen."
Isabel Hoving is diversity officer aan de Universiteit Leiden. "We zien dat universiteiten onbewust het traditionele beeld van een wetenschapper klonen. Daardoor gaat veel talent verloren van mensen die niet in dat traditionele plaatje passen. Wij proberen dat klonen te stoppen."
Minerva
"Leidse studenten zijn over het algemeen niet zo activistisch als in Amsterdam. Toch vinden veel mensen het interessant, ook in groepen waar je het misschien niet verwacht. Zo zijn we ook in gesprek met Minerva. We willen aan de buitenwereld laten zien dat je je in Leiden ook thuis kan voelen als je buiten het stereotype valt."
En dat is niet alleen idealisme. "Ook Shell en IBM hebben een diversiteitsbeleid. Dat zijn echt geen linkse clubjes, ze doen het niet uit idealisme. Bij hen gaat het om de meeste winst genereren; bij ons gaat het om het bereiken van de hoogste kwaliteit."
Op de Erasmus Universiteit in Rotterdam is Hanneke Takkenberg verantwoordelijk voor het diversiteitsbeleid. "We kijken veel naar de diversiteit in man-vrouwverhoudingen. Zo denk je bij een neurochirurg vaker aan een man dan aan een vrouw. Daarvoor geven we hoogleraren trainingen, om dat vooroordeel te verminderen. "En we passen casussen aan: niet meer Jan en Janneke, maar ook namen uit andere culturen."
De Erasmus Universiteit is al de meest diverse universiteit van Nederland als het gaat om studenten met een niet-westerse achtergrond. Toch kan het altijd beter. We werken samen met traditionele studentenverenigingen, maar multiculturele studentenverenigingen zijn vaak buitengesloten op de universiteit."
Diversere docenten
Volgens Takkenberg lopen ze in vergelijking met de UvA voor qua diversiteit. "Hun plan komt uit de politieke hoek, vanuit een soort ideologie, terwijl wij meer kijken naar het belang voor het bedrijf dat wij zijn. Wat ze eerst zouden moeten doen is de docenten diverser maken. Als je alleen oudere, Hollandse mannen laat lesgeven, trek je veel moeilijker studenten met een andere culturele achtergrond aan. "
Duidelijk - maar alle drie diversity officers zijn wit, vrouw, en van middelbare leeftijd. Draag je daarmee wel diversiteit uit?
Van Oudenhoven van de VU denkt van wel. "Net zoals het helpt om mannen aan de top te laten vechten voor meer vrouwen aan de top, kan het goed zijn als de culturele meerderheid zich bezighoudt met diversiteit. Maar dan moeten ze wél goed verbonden zijn met die culturele minderheid waar ze voor vechten."
Hoving van de Universiteit Leiden benadrukt dat er meer diversiteit is dan op het eerste gezicht lijkt. "Als je naar onze diversiteitsteams kijkt, dus de teams rondom de diversity officer, dan krijg je een heel ander beeld. Die teams zijn cultureel en etnisch veel diverser."
Op de UvA gaat er wel op gelet worden, vertelt Max. "Vaak wordt bij diversiteit alleen gedacht aan gender, maar etniciteit hoor er ook bij. Als commissie diversiteit willen we heel nauw betrokken blijven bij het sollicitatieproces, zodat verschillende afkomsten vertegenwoordigd worden."