Warlord is de echte baas in Kunduz

Door buitenlandredacteur Marc Bienemann

De Pathaanse gouverneur Mohammed Anwar Jekdalek kwam vandaag niet opdagen bij de hoorzitting over de mogelijke politiemissie in Kunduz. Het is misschien een schrale troost voor de Haagse parlementariërs, maar Jekdalek heeft het niet voor het zeggen in Kunduz. De echte machthebber is de Tadzjiekse warlord Mir Alam Khan. In een cable van de Amerikaanse ambassade in Kabul wordt hij "de belangrijkste machthebber van de provincie" genoemd. Nederlandse politietrainers zullen in Kunduz zeker met Khan rekening moeten houden.

Bondgenoot

De veiligheid in Kunduz is grotendeels afhankelijk van Khans beruchte militie. Het waren zijn mannen die eind 2009 de Taliban in Kunduz zo goed als uitschakelden. De Amerikaanse militairen zien Khan als een belangrijke bondgenoot tegen de moslimextremisten.

Maar in een cable van oktober 2009 merken de Amerikanen wel op dat Khans machtspositie "op korte termijn de veiligheid in de provincie kan verbeteren maar dat het op de lange termijn ten koste zal gaan van 'formele instituten', zoals de politie."

In dezelfde cable schrijven typeren de Amerikanen hem als "een figuur met een geschiedenis van mensenrechtenschendingen en bestuurlijke incompetentie".

Het is Khans bedenkelijke reputatie, die er voor zorgt dat de Duitse legerleiding in Kunduz hem zoveel mogelijk mijdt. De overwegend Pashtun bevolking van Kunduz is nog lang niet vergeten hoe de troepen van Khan in het verleden plunderdend en verkrachtend door de provincie trokken.

Carrièreswitch

De laatste jaren denkt de machtigste man van Kunduz hard na over een carrièreswitch. Al in 2009 meldden de Amerikanen in een cable dat Khan "ambities heeft voor de post van hoofd van politie in Kunduz".

In 2010 merkt een verslaggever van het Duitse Der Spiegel dat veel mensen in Kunduz er nog steeds vanuit gaan dat hij die baan ooit zal krijgen. Voorlopig zal een Nederlandse trainingmissie echter zaken moeten doen met de Tadzjiekse politiechef Sayed Khel, de andere echt belangrijke machthebber in Kunduz.