Koenders: vertrek Afrikaanse landen uit Strafhof zorgelijk

De terugtrekking van Afrikaanse landen uit het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag is zorgwekkend en te betreuren, vindt minister Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken. Hij reageerde op de aangekondigde terugtrekking van Zuid-Afrika en Burundi. "Voor Nederland, tevens gastland van het ICC, is dit een uitermate zorgelijke ontwikkeling.''

Zuid-Afrika heeft vandaag aangekondigd zijn lidmaatschap van het ICC op te zeggen. Burundi maakte deze week ook bekend op te stappen. De landen zijn ontevreden over het hof, dat verdachten van onder meer oorlogsmisdaden vervolgt.

Vooringenomen

De Zuid-Afrikaanse regering vindt dat het strafhof vooringenomen en oneerlijk te werk gaat. "Het ICC richt zich te veel op Afrikaanse landen, ondanks duidelijk bewijs van schendingen door anderen", zo staat in het document. Sinds de oprichting van het hof in 2002 zijn er alleen Afrikanen gedaagd.

In dat verband weigerde president Zuma vorig jaar zijn Sudanese ambtgenoot Omar al-Bashir te laten oppakken die wordt gezocht voor oorlogsmisdaden door het Internationaal Strafhof. Zuma zei dat hij er niet aan wilde meewerken om een zittende president ten val te brengen.

Burundi wil het lidmaatschap opzeggen vanwege een conflict over de mensenrechtensituatie in het land. Het parlement heeft met grote meerderheid voor het plan gestemd. Ook andere Afrikaanse landen hebben met uittreding gedreigd.

Straffeloosheid

Het opzeggen van het lidmaatschap van het strafhof is volgens Koenders niet de manier om de problemen op te lossen. Hij benadrukt dat het ICC een cruciale rol speelt bij de bestrijding van straffeloosheid.

"Slachtoffers van internationale misdrijven waar dan ook ter wereld verdienen gerechtigheid. Als een land deze misdrijven zelf niet kan of wil vervolgen, dan is het Internationaal Strafhof een belangrijk laatste redmiddel om straffeloosheid te voorkomen", zegt Koenders.

Op dit moment zijn 124 landen partij bij het ICC, waaronder 34 Afrikaanse landen. Nederland is in gesprek met de landen die willen afhaken om te voorkomen dat ze zich terugtrekken. Ook gaat Koenders het mogelijke vertrek aankaarten in EU-verband. Sinds de oprichting in 2002 heeft geen land het strafhof verlaten.

Nederland heeft ook contact gehad met de voorzitter van de Assembly of States Parties van het ICC, de Senegalese minister Sidiki Kaba van Justitie. De State Parties zijn de 124 landen die zich hebben gecommitteerd aan het statuut van het Internationaal Strafhof. Er is niet bekendgemaakt wat dat gesprek met Kaba heeft opgeleverd.