Mosul: kroonjuweel voor IS, hoofdprijs voor Irak en VS
Diepladers, trailers en vrachtwagens vol met wapentuig en soldaten. Een grote troepenmacht van de Iraakse regering en Koerdische strijders verzamelt zich rondom Mosul. Een groot offensief kan ieder moment beginnen, na jaren van bezetting door IS.
Mosul werd in juni 2014 door IS veroverd. Tijdens een snelle opmars werden Iraakse troepen compleet overrompeld. Het was toen de tweede stad van het land, met ongeveer 2 miljoen inwoners. Even later vielen ook zuidelijker steden, zoals Tikrit, in handen van IS.
Mosul werd één van de kroonjuwelen van IS, de bevestiging dat de terreurgroep een staat aan het bouwen was. Inmiddels leeft meer dan de helft van de inwoners in vluchtelingenkampen.
Tijdens de verovering van Mosul viel veel wapentuig van het Iraakse leger in handen van IS. Het wapenarsenaal bestond grotendeels uit nieuw Amerikaans materieel, zoals mortieren en humvees. Ook de centrale bank van Mosul viel in handen van IS, waarmee de terreurgroep opeens 390 miljoen euro rijker werd.
Tegenoffensief
Na de verovering van de stad in 2014 vecht een coalitie van Iraakse troepen, milities en Koerdische strijders samen tegen IS. Ze krijgen later dat jaar luchtsteun van een westerse coalitie, waar ook Nederland aan meedoet. Sindsdien wordt IS langzaam teruggedrongen. Dat verloopt moeizaam en schoksgewijs: "We hebben één olieraffinaderij wel vijf keer moeten veroveren", zegt één van de strijders aan de frontlinie tegen persbureau AP.
Veel dorpjes rondom Mosul zijn inmiddels heroverd, maar tegen een hoge prijs. Veel is er kapotgeschoten, de schade is enorm. Aan de frontlinie is een impasse ontstaan, omdat er niet genoeg mankracht was om IS aan te vallen. Ook is het in de heroverde gebieden rond de stad nog niet veilig, zagen deze verslaggevers van Time Magazine toen ze door de regio reisden.
Om de coalitie nog een extra zetje in de rug te geven gaan 'adviseurs' van het Amerikaanse leger mee naar het front. Volgens de Amerikaanse minister van Defensie Carter is de verovering van Mosul een belangrijk onderdeel van de strategie tegen IS. De Amerikanen moeten bijvoorbeeld gaan helpen met het bouwen van een brug over de rivier de Tigris, waar Mosul aan ligt.
Het is niet duidelijk hoeveel IS-strijders nog in de stad zijn en of IS van plan is de stad hevig te verdedigen. Commandanten van het Iraakse leger hopen de stad binnen enkele dagen te veroveren, maar het proces kan ook nog maanden duren, zoals bij de verovering van Ramadi. Toen werd de stad langzaam omsingeld en belegerd, voordat Iraakse special forces de stad konden innemen. Inwoners van Mosul vertelden AP aan de telefoon dat IS op haar beurt boobytraps plaatst en loopgraven versterkt.
Mission accomplished?
De vraag die overblijft is wat er met Mosul gebeurt als IS is verdreven. De coalitie die nu samen tegen de terreurgroep vecht, hangt van los zand aan elkaar. Een herovering van de stad is een belangrijke en symbolische klap voor IS. Vooral bij de Amerikanen is er vrees voor een nieuw 'mission accomplished'-moment. In 2003 verklaarde president Bush met een pompeuze toespraak op een vliegdekschip de overwinning in de Irak-oorlog, terwijl het conflict nog lang niet voorbij was. Hoe de strijd tegen IS verder gaat na Mosul is gissen.
