Theresa May: hard op immigratie, meer oog voor de working class
Zeer rechts op het gebied van immigratie, maar soms verrassend links over de economie. In haar belangrijkste speech tot nu toe zette de Britse premier Theresa May voor het eerst uiteen hoe zij haar premierschap wil gaan invullen. “Ik wil bouwen aan een eerlijker Groot-Brittannië”, zei ze aan het slot van het partijcongres van de Conservatieven in Birmingham.
Veel van haar visie is gebaseerd op de lessen die zij heeft getrokken uit het brexit-referendum. Miljoenen Britten gaven in haar ogen blijk van woede over de jaarlijks toenemende immigratie uit EU-landen, over de elite die naar hartenlust belasting ontduikt via brievenbusfirma’s in belastingparadijzen en over een maatschappij waar de onderste laag wel leest over economische groei, maar er niks van zegt te merken. "Er heeft hier een stille revolutie plaatsgevonden", zei May, refererend aan het referendum. "Miljoenen Britten stonden op om te laten zien dat ze niet langer genegeerd willen worden."
Verantwoord kapitalisme
Vooral haar economische koers is een duidelijke breuk met veel van haar voorgangers. Conservatieve leiders staan er immers bekend om de overheid zo klein mogelijk te houden en belastingen tot een minimum te beperken. May ziet juist een grotere rol weggelegd voor de overheid: om de weg te wijzen en de samenleving te corrigeren waar nodig.
"Verantwoord kapitalisme", noemde ze het. Meer zeggenschap van werknemers in raden van bestuur, het aanpakken van de huizencrisis om het voor lagere inkomens mogelijk te maken een huis te kopen en het beschermen van de NHS, de gratis Britse gezondheidszorg. En een heldere waarschuwing voor belastingontduikers: "We sporen je op en pakken je aan", zei ze met indringende blik in de camera.
Immigratie
Maar op het gebied van immigratie wil ze de duimschroeven flink aandraaien. In de onderhandelingen over brexit is dat een speerpunt voor de Britten. "We gaan niet uit de EU om vervolgens de controle over immigratie weer op te geven", zei May.
Minister van Binnenlandse Zaken Amber Rudd liet gisteren op het congres al deels horen hoe dat immigratiebeleid eruit moet gaan zien. British jobs for British workers, was haar slogan. Investeren in Britse werknemers om banen op te vullen ziet zij als een betere oplossing dan werknemers van buiten de landsgrenzen te halen. Ze stelde zelfs voor dat Britse bedrijven openbaar moeten maken hoeveel buitenlandse werknemers zij in dienst hebben.
Een suggestie die bij de oppositie en in de media veel losmaakt. "Naming and shaming", noemde The Times het. Veel oppositiepartijen zien het als 'gevaarlijke immigratieretoriek'.
Ukip
Opvallend genoeg reageerden woordvoerders van zowel het rechtspopulistische Ukip als het sociaal-democratische Labour op twitter dat delen van de speech zo uit hun partijprogramma’s zouden kunnen komen.
Er valt immers politiek veel te winnen momenteel. Onder Jeremy Corbyn is Labour verdeelder dan ooit en behoorlijk naar links opgeschoven. In de peilingen staat de partij mijlenver achter de Conservatieven. May hoopt met haar koers juist teleurgestelde Labour-stemmers aan zich te binden.
Tegelijkertijd is ook Ukip in chaos verwikkeld. Gisteravond werd bekend dat de net gekozen leider Diane James er al na 18 dagen mee ophoudt. Sinds het gewonnen referendum en het plotselinge vertrek van Nigel Farage, lijkt de partij erg zoekende over wat haar nieuwe rol in de Britse politiek zou moeten zijn. Ook daarvan denkt May te profiteren.
En daarmee kijkt ze al aan het begin van haar leiderschap meteen ver vooruit naar een ruime verkiezingsoverwinning in 2020.
