Poolse vrouwen voeren op 'Zwarte Maandag' actie tegen strengere abortuswet

In Polen zijn tienduizenden, in het zwart geklede, vrouwen de straat opgegaan om te protesteren tegen de nieuwe wet die abortus volledig verbiedt en strafbaar maakt. In de stromende regen liep de stoet door de binnenstad van Warschau, onder zwarte paraplu's en zwaaiend met zwarte vlaggen. Ook in Wroclaw, Krakau, Poznan en Stettin waren protesten.

De vrouwen hadden hun werk in de steek gelaten, hun winkels of restaurants gesloten of waren weggelopen uit de collegezalen na een oproep om in actie te komen. De demonstranten blokkeerden onder meer de ingang van het hoofdkantoor in Warschau van de regerende conservatieve partij PiS.

Een bankmedewerker van 34 met twee kinderen zegt dat ze geen feminist is, maar ze is het niet eens met mensen die haar het recht op haar eigen gezondheid ontzeggen. "Deze wet is gevaarlijk", vindt ze.

Ook een groot aantal mannen, onder wie bekende Polen, had zich bij het protest aangesloten. Onder hen was acteur en theatereigenaar Michal Zebrowski. Hij verkocht, in het zwart gekleed, zelf de kaartjes voor de voorstellingen, om zijn medewerkster de kans te geven mee te lopen in de protestmars.

Minister van Buitenlandse Zaken Witold Waszczykowski uitte kritiek op de demonstraties. "We verwachten een diepgaand debat over kwesties van leven, dood en geboorte, geen happenings, verkleedpartijen en nepproblemen."

Conservatieve steun

Het verzet richt zich tegen een omstreden wetsontwerp van het burgerinitiatief 'Stop Abortus', dat eind september in het Poolse parlement is behandeld. De wet kon daar op grote steun rekenen van de conservatieve partij (PiS) die de meerderheid in het parlement heeft.

Het burgerinitiatief had 450.000 handtekening ingezameld op een bevolking van 38 miljoen inwoners. De zwaardere wetgeving wordt gesteund door de Rooms-Katholieke Kerk. De tegenstanders van abortus willen een volledig verbod op zwangerschapsonderbreking en bovendien gevangenisstraffen voor de vrouwen en de artsen.

Uit opinieonderzoek blijkt dat er weinig steun is onder de inwoners voor een strengere wet, hoewel een groot deel van de Polen conservatief en katholiek is.

Illegale abortussen

De Poolse abortuswetgeving geldt als een van de strengste van Europa. Onder de huidige wetgeving, die in 1993 tot stand kwam na vele politieke gevechten, is abortus alleen toegestaan wanneer het leven van de vrouw in gevaar is, de foetus gebreken vertoont, of wanneer de zwangerschap het gevolg is van verkrachting of incest.

Volgens officiële cijfers worden er in Polen jaarlijks enkele honderden legale abortussen uitgevoerd, maar activisten zeggen dat in werkelijkheid het aantal zwangerschapsonderbrekingen veel hoger ligt. Veel vrouwen laten die illegaal uitvoeren of in het buitenland, omdat veel artsen een abortus weigeren omdat ze morele of religieuze bezwaren hebben.

Speciale missen

In Polen waren vandaag ook bijeenkomsten om de nieuwe wet te steunen, zoals speciale missen die aan het onderwerp waren gewijd. Bisschop Hoser wees in zo'n mis op de 50 miljoen abortussen die volgens hem jaarlijks wereldwijd worden uitgevoerd.

Rouw

Zaterdag waren er al protesten bij het parlement in Warschau. Ook toen gingen vrouwen in het zwart gekleed als teken van rouw voor het verlies van het recht om zelf te beslissen of ze kinderen willen en voor de doden die waarschijnlijk vallen door illegale abortussen.