In oktober staan zwarte rolmodellen in de spotlights

In Amerika staat al jaren The Black History Month op de kalender. En in Nederland hebben we vanaf vandaag net zoiets: de Black Achievement Month. Een maand waarin wordt stilgestaan bij belangrijke bijdragen van zwarte mensen in de kunst, cultuur en wetenschap.

Het is een belangrijke maand, vindt Otmar Watson. Hij is verantwoordelijk voor het programma. "Als je aan gemiddelde zwarte jongeren vraagt of ze een aantal zwarte wetenschappers of uitvinders kennen, kunnen ze niemand noemen. Ik vind het heel belangrijk dat zwarte jongeren een rolmodel kennen."

Dus worden er allemaal dingen georganiseerd die de zwarte cultuur, en in het bijzonder zwarte rolmodellen, in de spotlights zetten. Zo ook een afrodansvoorstelling in het Bijlmer Parktheater van Untold. Een groep die zwarte jongeren wil empoweren door middel van dans en muziek.

Reanchello Anastacia (24) is projectleider bij die club. Zelf had 'ie ook behoefte om meer te weten over z'n achtergrond. "Deze maand gaat echt om het vinden van je identiteit. Mijn opa zei altijd tegen mij: Marokkanen weten alles over hun achtergrond. Turken idem dito. Chinezen ook. Jij als Antilliaan niet."

Zwart Amsterdam

Er is naast dans en muziek ook ruimte voor kunst tijdens deze maand. Zo stelde curator Imara Limon (27) een expositie samen in het Amsterdam Museum over rolmodellen. Daarvoor vroeg ze zwarte mensen wie hen inspireert en waarom. "Want als je nadenkt over wie je inspireert, denk je tegelijk ook over wat je zelf belangrijk vindt in het leven", zegt ze.

Het was best een uitdaging, vertelt Imara. "Het museum als instituut is erg wit, terwijl het het verhaal van de stad moet vertellen, waar wij onderdeel van zijn. Maar de verhalen zijn ook wit. Je hoort constant dingen als 'ja, maar we zien die zwarte mensen niet in verhalen' of 'ze zijn er niet'. We zijn er wel, maar er is een gebrek aan zichtbaarheid. Daarom is zo'n maand als deze belangrijk."

Dat gebrek aan zichtbaarheid heeft volgens Imara negatieve gevolgen, zoals stereotypering en als gevolg daarvan achterstelling op de arbeidsmarkt. Toch ziet ze dat er steeds meer aandacht is voor ongelijkheid. "Bijvoorbeeld door Black Lives Matter-protesten in de Verenigde Staten. Die hebben veel aandacht hebben gekregen in de media en dat heeft ook zeker effect gehad in Nederland. Al hebben wij een heel ander verleden."

Reanchello is het daarmee eens. "Die protesten zijn niet nieuw in de VS. Etnisch profileren is niet nieuw. Het gebeurt al jaren, maar nu is er veel aandacht voor die kwesties. Dat komt door de media. En die aandacht verdient het ook."

Voorbeelden voor zwarte jongeren

Imara noemt drie voorbeelden van zwarte vrouwen die haar inspireren. Eén daarvan is Marlanda Coco, een politica uit Amsterdam. Op het online platform van het Amsterdams Museum waren er veel mensen die haar naam noemden. "Hartverwarmende berichten over hoe hard zij werkt, voor mensen klaarstaat, en de prachtige uitspraak: 'Mijn moeder is en zwarte diamant in zwart Amsterdam.'" Ook Margo Morrison staat voor Imara op een voetstuk.

"Al vanaf de jaren '80 was zij onderdeel van de actiegroep 'Zwarte Piet, Zwart verdriet'. Het bijzondere aan mevrouw Morrison vind ik dat zij nog steeds blijft volhouden, ondanks de tegenslagen en bewuste sabotage van haar campagne." Tot slot noemt Imara voedseldeskundige Vivian Acquah. "Vanwege mijn gezondheid heb ik zelf intensieve diëten gevolgd, en ik weet hoe belangrijk het is om blij te kunnen zijn met wat je meerdere malen per dag op je bord hebt liggen."

Organisator Otmar hoopt dat de Black Achievement Month mensen aan het denken zet. "Dat ze zien dat zwarte mensen wat hebben bijgedragen. Ze hebben een belangrijke plek in de samenleving. Ze zijn niet alleen drugsdealers en uitkeringstrekkers. Ze zijn meer dan dat."