Verkoop je meer in de winkel? Dan verdien je ook meer

Een weekendje Barcelona, twee bioscoopbonnen, een studiebeurs of 'gewoon' meer loon. Winkels en andere bedrijven werken steeds vaker met extraatjes voor het personeel, boven op hun loon.

Hoewel keiharde cijfers ontbreken, zien INretail (mode-, sport- en woonwinkels), vakbonden CNV en FNV en hoogleraar Willem Verbeke van de Erasmus Universiteit duidelijk een trend, overwaaiend uit de VS.

Ketens die in ons land werken met commissies - per individu of vaker voor alle personeelsleden van een bepaald filiaal - zijn merken als Kruidvat, Ici Paris, Oger, Score, Vodafone, de Bijenkorf en McDonald's.

"Extraatjes zijn een goed middel om verkopers te motiveren. Je prikkelt ze om beter te presteren. Ik zou het bedrijven zeker aanraden", zegt Verbeke. "Mensen denken bij een beloning direct aan geld, maar het kan ook via promotie, een mooiere kantine of een betere werkplek."

Van negatieve bij-effecten wil de hoogleraar sales en accountmanagement niet veel weten: “Zeker, beloningssystemen veroorzaken ook afgunst op de werkvloer. Maar het kan ook dat de slechtere verkopers leren van de goede. Het enthousiasme van een goede verkoper kan aanstekelijk werken. Niet alleen op de klant, maar ook tussen medewerkers. Afgunst is dus niet per definitie negatief.”

Huiverig

Dat laatste maakt Sander Lusink van herenmodezaak Oger wel huiverig. Op verzoek van het personeel wil Lusink een pilot starten met persoonlijke beloningen, maar liever handhaaft hij het huidige commissiesysteem voor al het personeel.

"Bij een extraatje per individu zou het kunnen dat mensen tegen elkaar gaan werken in plaats van met elkaar. Wij willen dat de medewerkers als team opereren. De teamprestatie is voor ons het belangrijkste om de klanten zo goed mogelijk te helpen", aldus Lusink.

Olaf Zwijnenberg van kledingketen Score is ronduit positief: "Het hele team deelt in het succes op het moment dat je werkt met targets, provisies en commissies. We hebben een provisiepot, die naar alle werknemers gaat. Hoe meer personeel plust en verdient, hoe meer geld ze krijgen. Uit die provisiepot gaat personeel van de drie beste winkels op reis."

Negatieve reacties

Hij is niet bang voor negatieve reacties van klanten: "Mijn verkopers willen mensen absoluut niet foppen. Als klanten het gevoel krijgen dat hun iets wordt aangesmeerd, zijn ze weg en zien we ze nooit meer terug. Klanten weten toch dat verkopers moeten verkopen? Daarvoor staan ze toch in de winkel?"

Er zijn ook bedrijven die al jaren werken met bonussen. Kruidvat en Ici Paris bijvoorbeeld. "Wij houden regelmatig winkelwedstrijden, met prijzen voor personeelsleden of de medewerkers van een bepaald filiaal", aldus woordvoerster José Mes van AS Watson, het moederbedrijf achter Kruidvat en Ici Paris. "Iedereen kan daarvoor in aanmerking komen. De ene keer gaat het om de hoogte van de omzet, maar het kan ook om klantvriendelijkheid gaan. Wat de beloningen zijn? Dat varieert van twee kaartjes voor de bioscoop, of een dinerbon, tot een weekendje Barcelona."

Studiebeurs

Restaurant McDonald's kent ook een lange traditie van extraatjes: "Talentontwikkeling staat bij ons centraal. Mensen die goed presteren, bieden wij extra opleidingen aan. Of als we een wedstrijd uitschrijven voor goede ideeën, krijgt de winnaar een studiebeurs. Of mensen mogen naar de Olympische Spelen en daar werken in de McDonald's in het Olympisch Park. Dat soort dingen. Daarnaast hebben we onze zelfstandige ondernemers die hun eigen methoden hebben, zoals medewerker van de maand", aldus de woordvoerder.

De bonden zijn niet per se tegen een systeem van extra beloningen. Martijn den Heijer van CNV Vakmensen: "Maar het moet natuurlijk niet zo zijn dat die beloningen in plaats komen van bijvoorbeeld een structurele loonsverhoging in de cao. En als er al sprake is van commissies, moet het een goed, eerlijk en transparant systeem zijn."