Ambassade VS zocht contact met moslims

Door redacteur Niek Froma

De Amerikanen blijken niet alleen geïnteresseerd in topambtenaren en politici. Na de moord op filmmaker Theo van Gogh, zochten ze uitgebreid contact met bekende en minder bekende moslims in Nederland.

Van Gogh werd in november van 2004 doodgestoken door Mohammed B., een moslimextremist. Drie dagen na de moord doen de Amerikanen verslag aan Washington: "De gruwelijke moord op filmmaker Theo van Gogh doet de Nederlandse maatschappij op zijn grondvesten schudden".

De moord is een eyeopener voor de Amerikanen. Integratieproblematiek komt vanaf dat moment veelvuldig voor in de berichten van de ambassade. Op hoog niveau wordt het onderwerp besproken met Nederlandse ambtenaren en diplomaten. Daar blijft het niet bij.

Overtoomseveld

Medewerkers van de ambassade bezoeken de Amsterdamse wijk Overtoomseveld, de wijk waarin Mohammed B. opgroeide. Gedetailleerd doen ze verslag. "Hoewel redelijk net volgens de Amerikaanse standaard wordt Overtoomseveld door de onberispelijke Nederlanders als een achterstandswijk beschouwd". Ze constateren ook dat er anti-Amerikaanse graffiti op de muren staat.

Halverwege 2005, ruim een half jaar na de moord op Van Gogh komt vanuit Washington een speciale opdracht. De ambassade moet nog actiever in contact komen met moslims in Nederland, het heeft nu zelfs "top priority". Er wordt een zogenoemde 'Integration Issues Working Group' opgericht die alle activiteiten van de ambassade en het consulaat in Amsterdam gaat coördineren. In één van de cables wordt uitgelegd wat de werkgroep moet bereiken:

"Het Amerikaanse imago verbeteren bij de overwegend anti-Amerikaanse moslimgemeenschap in Nederland"."In kaart brengen wat de problemen zijn van Nederlandse moslims"."De kennis en ervaring uit de Verenigde Staten gebruiken om het gesprek op gang helpen tussen moslims en niet-moslims over gevoelige onderwerpen."

De ambassade gaat aan de slag. Ze zoeken contact met tientallen bekende en minder bekende moslims, de meesten uit Amsterdam. Onder hen buurtagenten, journalisten, jongerenwerkers en toenmalig wethouder Ahmed Aboutaleb. De Amerikanen omschrijven hem als hun meest waardevolle contact. Maar daar blijft het niet bij; hij en vier prominente moslims worden uitgenodigd voor een drieweekse studiereis naar de VS, geheel verzorgd.

En het consulaat in Amsterdam organiseert een iftar, een speciale maaltijd tijdens de ramadan.

Een jaar na het begin van de 'Integration Issues'-werkgroep wordt er trots gerapporteerd aan Washington. "Sinds augustus is het aantal moslims met wie we contact hebben gestegen van 50 naar 131, en het aantal neemt nog toe."