'Beperk ouderbijdrage om uitsluiting te voorkomen'

Basisscholen moeten de hoogte van de ouderbijdrage zoveel mogelijk proberen te beperken. Ook moeten ze rekening houden met ouders die de bijdrage niet kunnen betalen, omdat anders steeds meer kinderen van minder draagkrachtige ouders de dupe worden. Dat stelt Leergeld Nederland in een pamflet aan het basisonderwijs. Die organisatie helpt minder draagkrachtige ouders. De SP komt met een wetsvoorstel om de ouderbijdrage te beperken.

De vrijwillige ouderbijdrage in het basisonderwijs varieert per school. Sommige vragen jaarlijks tien euro, anderen enkele honderden euro's. Maar er zijn ook uitschieters bekend tot bijna 1500 euro per jaar. Het geld wordt meestal gebruikt voor schoolreisjes, feesten of extra lessen en activiteiten.

Volgens Leergeld Nederland leidt dit soms tot uitsluiting omdat ouders het geld niet kunnen opbrengen. Kinderen mogen dan bijvoorbeeld niet mee op schoolreisje, hoewel de bijdrage vrijwillig is. Ook worden er volgens de organisatie incassobureaus op ouders afgestuurd. En soms wordt op het schoolbord met de naam van het kind bijgehouden wie nog niet heeft betaald, stelt Leergeld Nederland in het pamflet.

"Dat zijn natuurlijk uitermate pijnlijke situaties en dat zou niet mogen gebeuren", zegt directeur Gaby van den Biggelaar van Leergeld Nederland. "Juist deze kinderen hebben vaak al niet veel en moeten dan de leuke extraatjes op school ook nog missen. We willen scholen er daarom met ons pamflet nog eens op wijzen dat de ouderbijdrage vrijwillig is. Anders staan ouders onnodig onder druk."

SP-Kamerlid Tjitske Siderius wil deze week met een wetsvoorstel komen om een maximum te stellen aan de hoogte van de ouderbijdrage. "Het schooljaar is weer begonnen en dan krijgen we veel klachten van ouders. Die moeten dan bijvoorbeeld 500 euro betalen en worden flink achter de vodden gezeten door de school om te betalen, terwijl de bijdrage vrijwillig is en die ouders dat geld niet hebben. De school moet dan juist aan de kant van de ouders gaan staan om ze te helpen".

Siderius denkt dat een hoop stress en frustratie kan worden voorkomen door een maximum te stellen aan de bijdrage. "Dan is het voor iedereen duidelijk en schrikt het ouders ook niet af om de kinderen op een school aan te melden." Daarnaast moet vastgelegd worden waarvoor het geld wordt gebruikt. "Het kan niet dat scholen hier andere tekorten mee wegwerken. De ouderbijdrage is hooguit voor het schoolreisje of een extra activiteit bedoeld".

Hoewel ouders dus niet verplicht zijn om de ouderbijdrage te betalen, ervaren velen dat anders. "Je voelt toch een zachte dwang om te betalen", zegt Belinda Blokker uit Eindhoven. "Op onze school krijg je ook een herinneringsbrief als je nog niet hebt betaald".

Blokker is niet in staat om ieder jaar de volle bijdrage over te maken en doet soms een beroep op de stichting Leergeld. "Soms betaal ik zelf 100 euro, soms 25 euro. Dat hangt een beetje van de situatie af. Ik zou me er niet lekker bij voelen als ik niets zou betalen".

Steun

Het onderwijs worstelt met de vrijwillige ouderbijdrage. "Het kan voor scholen een vervelende kwestie zijn" zegt woordvoerder Ad Veen van de PO-raad, de koepelorganisatie voor schoolbesturen in het basisonderwijs. "Je moet als school inschatten of ouders echt niet kunnen betalen. Dat is soms lastig. Maar je wilt graag activiteiten plannen en dat kost geld. Dat moet op een of andere manier toch worden betaald".

Maar de PO-Raad wil ook niet dat kinderen worden uitgesloten. "Daarom is het goed dat er nog eens aandacht is voor de mogelijkheden die er zijn voor scholen. Ouders kunnen dus steun krijgen van Leergeld Nederland, maar ook gemeenten en schoolbesturen hebben potjes voor dit soort gevallen".

Dat scholen tekorten zouden wegwerken met de ouderbijdrage wuift de PO-Raad weg. "De hoogte van het bedrag wordt mede bepaald door ouderraden. Dat is niet een beslissing van de school alleen". Maar volgens SP-Kamerlid Siderius zitten in die ouderraden vaak de wat hoger opgeleide ouders die niet altijd goed zicht hebben op de financiële mogelijkheden van ouders met lagere inkomens.

Tweedeling

De PO-Raad erkent dat de vrijwillige ouderbijdrage tot tweedeling kan leiden. Ouders met een laag inkomen zullen hun kind niet snel aanmelden op een school waar de bijdrage 1000 euro bedraagt. "Scholen zijn vrij om hun ouderbijdrage te bepalen, maar ik ben het ermee eens dat dit kan leiden tot klassenjustitie", zegt Ad Veen van de PO-Raad. "Dat wil je niet als onderwijs".