"Ik kom woorden tekort om dit moment te duiden", zei sportcommentaar Hans van Zetten toen turnster Sanne Wevers vannacht een gouden plak won. Het was een historisch moment, ook voor hem.
Dit is de oefening van Sanne Wevers op de balk, mét commentaar van Hans van Zetten. Maar dan zoals je die nog nooit eerder hebt gezien.
We spraken Hans vanmiddag terwijl hij zich aan het voorbereiden was voor de oefening van Epke Zonderland. Via Facebook en Twitter riepen wij jullie op om vragen te stellen aan Van Zetten. Dit wilden jullie weten.
Hoe kijk je terug op de finale van gisteren?
"Ik moet zeggen, ik heb niet goed kunnen slapen. Ik heb nog zoveel opwinding in m'n lijf. Wat er vannacht is gebeurd, is zo iets bijzonders. Dat een Nederlandse turnster olympische kampioen kan worden. Er zijn momenten in je leven dat er even geen woorden meer zijn en dat je er alleen maar van kan genieten. Dit was zo'n moment."
Wat vind je de mooiste oefening in het turnen?
"Ik heb geen uitgesproken voorkeur voor een toestel of beweging. Dat komt omdat iedere discipline zijn eigen charmes heeft. Toen Yuri van Gelder in 2005 wereldkampioen in de ringen werd, stonden de ringen opeens vol in de belangstelling. Daarna de rekstok, vanwege Epke Zonderland. Gisteren Sanne Wevers op de evenwichtsbalk. Dan zie je hoe mooi dat is, zo'n evenwichtstoestel."
Maak je aantekeningen voor een wedstrijd of doe je alles uit je hoofd?
"Ik bereid een wedstrijd altijd heel goed voor. Ik probeer alle relevante dingen van een sporter in kaart brengen. Dat verwerk ik in zogeheten ‘files’ met het nummer van de sporter."
"Als de sporter dan in beeld komt, zorgt mijn assistente Anja ervoor dat direct de juiste file voorligt. Maar iedere wedstrijd is anders. Je moet je laten verrassen. Soms verspreek ik me ook wel. Dat horen jullie dan ook, dat moet je me dan maar vergeven."
Heb je ook rituelen voordat je aan het commentaar begint?
"Als er een grote finale is, zoals gisteren met Sanne en nu met Epke, dan heb ik het ritueel dat ik een keurig wit overhemd aantrek - met een oranje strikje erbij. Het is namelijk een feestdag voor Oranje. Ik doe het alleen maar bij grote finales waarin Nederlanders medailles kunnen winnen. Ik voel me dan ook feestelijk. En dat gevoel wil ik meenemen in mijn commentaar."
"Een ander ritueel is dat ik alles goed voorbereid en ruim voor de wedstrijd aanwezig ben. Dan check ik alle verbindingen zodat er geen technische problemen zijn. Het laatste kwartier kalmeer ik mezelf en de laatste 30 seconden haal ik diep adem. Rustig, relaxt. En dan denk ik gewoon aan de mensen die thuis op de bank zitten."
Wat is amplitude nou precies?
"Je hebt twee soorten van amplitude. De externe en de interne. De externe amplitude is de afstand tussen het lichaamszwaartepunt en de omgeving. Die omgeving kan bijvoorbeeld de vloer zijn. Interne amplitude is de ruimte tussen de ledematen. Neem bijvoorbeeld Sanne, gisteravond. Ze maakte een spagaatsprong op de evenwichtsbalk waarbij ze haar benen 180 graden moest spreiden. Dat is dus de interne amplitude."
Deze is voor de turnkenners: Epke heeft al bewezen vier vluchtelementen op rij te kunnen turnen. Waarom doet hij er nu twee keer twee?
"Hij heeft dat in een training gedaan. Maar het in een training doen is anders dan in een wedstrijd. In de training kun je dat een keer uitproberen en dan gaat het drie van de vijf keer goed, maar als je op dat op een wedstrijd wil doen, dan moet het 99 van de 100 keer goed zijn."
Waarom is de vloeroefening bij vrouwen zo anders dan bij mannen?
"Daar is maar een antwoord op: mannen komen van Mars en vrouwen komen van Venus. Vrouwen bewegen veel eleganter dan mannen, want die laten juist weer kracht en snelheid zien. Daarom is het vloerturnen voor vrouwen op muziek en is choreografie belangrijk. Bij mannen is dat niet het geval. Daar is de kracht en de snelheid belangrijker."
Wat vond je mooier: Epke met zijn 'epische uitvoering' in 2012 of Sanne Wevers gisteren?
"On-ver-ge-lijk-ba-re grootheden. Ik heb vreselijk genoten van Sanne, het was uniek. Zoiets is nog niet eerder vertoond. Daar zal nog lang over gesproken worden. Wat Epke deed in Londen was ook uniek, want niemand heeft hem dat nagedaan de afgelopen vier jaar. Zelfs niet hijzelf. Kun je nagaan. Dus weet je: het zijn twee dingen die je niet met elkaar kan vergelijken. Je moet ze allebei zien en er allebei van genieten."
Ga je nog door tot de volgende Olympische Spelen in 2020?
"Van het concert des levens heeft niemand het programma. Dus ik leef nu en ik geniet nu. Ik ben hier in Rio en ik vind het fantastisch dat ik dit allemaal mag meemaken. En wat de toekomst brengt, dat weet ik allemaal nog niet."
Wat vind je van alle reacties die je krijgt?
"Op televisie duid je de beelden voor de kijkers, dus de televisiekijkers zijn de doelgroep. Als mensen het commentaar dan leuk vinden, dan is dat de waardering waar je het voor doet. Je doet het commentaar niet voor jezelf, maar voor de televisiekijker. Als ze ook zo vrij zijn om de moeite te nemen om te uiten dat ze het waarderen, dan is het leuk. Dat zie ik dan als compliment. Dat stel ik buitengewoon op prijs."
Ben je vanochtend ook zonder na-hup uit bed gesprongen?
"Ik was een beetje duf vanwege de slechte nachtrust, dus ik heb weinig gehuppeld, maar ben schuivend naar de badkamer gegaan."
Nou Ella, zo:
