Turkse minister: Europa is anti-Turks

De Turkse minister Cavusoglu van Buitenlandse Zaken heeft scherpe kritiek geuit op de Europese reactie op de mislukte coup in Turkije. "In plaats van ons te steunen, onze democratie te steunen, leest Europa ons de les", zegt hij in een interview met NOS-correspondent Lucas Waagmeester. "Ze gebruiken de coup en de nasleep daarvan om hun echte gevoelens te tonen: haat, islamofobie en anti-Turkije-sentimenten."

Cavusoglu doelt op de Europese beschuldigingen dat Turkije de oppositie te hard aanpakt na de couppoging. Veel aanhangers van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen zijn opgepakt. De minister benadrukt het Turkse standpunt dat de beweging van Gülen geen oppositie is, maar een terroristische organisatie. Hij is erg teleurgesteld over de Europese houding. "Dat baart mij grote zorgen. Het is niet goed voor ons, en slecht voor de toekomst van Europa."

Bewijs

In het interview gaat het ook over de vraag of de Turkse regering bewijs heeft dat de Gülen-beweging achter de mislukte staatsgreep zit. Cavusoglu is daar duidelijk over. "Dat hebben we zeker. De coupplegers zelf hebben uitgelegd hoe het in elkaar zat en wie erachter zaten. Ze behoren allemaal tot Gülen. Er is geen twijfel over dat de heer Gülen in Pennsylvania erachter zit."

De minister zegt dat het onderzoek nog loopt en dat hij het verzamelde bewijs met de rest van de wereld zal delen. Verder vraagt hij om geduld, aangezien de couppoging nog geen drie weken geleden was. "En de rechter zal er ook nog over oordelen."

Cavusoglu gaat ook in op de toenemende spanningen tussen Turkse bevolkingsgroepen in diverse Europese landen, waaronder Nederland. Volgens hem kunnen de Turkse Europeanen iets leren van de mensen in Turkije zelf. "Het Turkse volk heeft zich verenigd tegen dit complot. Ze hebben hun meningsverschillen opzijgezet. Ik zie mensen van verschillende ideologieën en etnische groepen die zich verenigen. Dat willen we ook in Europa zien."

"Of het nou gaat om ideologie, geloof, sektarische twisten of wat dan ook. Dat moeten ze naast zich neerleggen. Ze moeten vreedzaam naast elkaar leven."

Turkije is er meermaals op gewezen dat het zelf ook meer kan doen om de spanningen onder Turken in Europa te verminderen, bijvoorbeeld door geweld tegen Gülen-aanhangers expliciet te veroordelen. Cavusoglu zegt daarover: "We zeggen niet dat alle Turken in Europa terroristen zijn. Maar er wonen terroristische elementen in veel EU-landen en we vragen om hen aan Turkije uit te leveren. We hebben de Turkse gemeenschap nooit gevraagd hen aan te vallen, want we verwachten van de autoriteiten van die landen dat ze de nodige maatregelen nemen."

Koenders

De Nederlandse minister Koenders was de eerste die Cavusoglu belde en persoonlijk zijn steun uitsprak na de mislukte couppoging. Maar daarna werd de toon anders, zegt Cavusoglu, die dat onacceptabel noemt. "Iedereen ging president Erdogan ervan beschuldigen een spelletje te spelen. En dat terwijl er was geprobeerd om Erdogan te vermoorden, om ons allemaal te vermoorden. Het was vreselijk."

Volgens de Turkse minister is er nog veel werk te doen voordat Europa en Turkije elkaar weer echt vertrouwen. Het wantrouwen is wat hem betreft wederzijds. "We moeten samenwerken om dat weg te nemen en het vertrouwen weer op te bouwen. Er is nog veel werk te doen om elkaar te overtuigen. Maar als de ene partij de andere partij niet wil begrijpen en de ernst er niet van inziet, dan is er een probleem."

Visa

De Europese Unie heeft in maart afspraken gemaakt met Turkije om de vluchtelingenstroom naar Europa in te dammen. Ankara dwong bij dat overleg ook afspraken af over een versnelde afschaffing van verplichte visa voor Turken in de EU.

De onderhandelingen over het visumvrij naar Europa reizen lopen nog. Turkije wil nu een concreet actieplan. "Er moet iets gebeuren", zegt Cavusoglu. Hij laat in het midden of de deadline in oktober moet zijn, zoals eerder afgesproken, of op een andere datum. Een ultimatum stelt hij niet. "Wij doen ons deel, dat moet Europa ook doen. Turkije is een betrouwbare partner en dat verdienen we."

Verder stelt de minister dat de EU leiderschap moet tonen. "De EU moet begrijpen dat wij al heel ver zijn gegaan. Het akkoord moet nu worden uitgevoerd, anders gaat het van tafel."

Afspraak = afspraak

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt in een reactie dat zijn standpunt ongewijzigd is: afspraak is afspraak. Minister Koenders heeft steeds benadrukt dat Turkije zich moet houden aan alle 72 gestelde voorwaarden.