Dopingcontroleur Van Eenoo: we zijn achteraf naïef geweest
"Ik was verbaasd dat ze bewijzen hebben gevonden. Je zou eerst nog kunnen twijfelen, maar nu is er geen twijfel meer. Er is massaal gesjoemeld." Het zijn de woorden van dopingexpert Peter Van Eenoo, die reageert op het nieuws dat de Russische overheid betrokken was bij een grootschalig dopingprogramma. "Ik voel me bedonderd, omdat ik er zo nauw bij betrokken was."
De Belg Van Eenoo, in het dagelijks leven hoofd van het antidopinglaboratorium in Gent, was ten tijde van de Olympische Spelen in 2014 als toezichthouder werkzaam in het dopinglab in Sotsji, waar de Russen via een ingenieus systeem positieve urinemonsters verwisselden voor schone urinemonsters. Van deze georganiseerde fraude, waarbij zelfs de Russische geheime dienst FSB betrokken was, had Van Eenoo geen enkel vermoeden.
Voor de Olympische Spelen in Sotsji werden de stalen door Rusland genormaliseerd. Er was namelijk geen controle van buitenaf. De urinestalen werden negatief gerapporteerd terwijl ze positief waren. Dat gebeurde op bevel van het ministerie van Sport. Van Eenoo: "Maar tijdens de Spelen durfden de Russen dat niet, omdat er meer controle was. Dat geeft aan dat de controle eigenlijk goed was."
Tijdens de Spelen werd er door de Russen een andere manier gebruikt. "De resultaten werden niet veranderd, maar de urine zelf. Ze hadden een ander systeem nodig om ons te bedonderen. En dat is, hoe gek het ook klinkt, wel positief. Dat geeft aan dat de controles effectief waren."
Ik hoop dat ze een aantal atleten, die kunnen bewijzen dat ze clean zijn, een pardon zullen geven. Je moet nóóit atleten in groep straffen, zonder te kijken naar het individu.
Toch erkent Van Eenoo dat zijn team naïef is geweest. Normaal gesproken hebben de controleurs een etmaal nodig om analyses te verwerken, maar de Russen kwamen ineens met een methode op de proppen die slechts twintig uur in beslag nam. "We vonden het in eerste instantie efficiënt, maar dat is achteraf gezien naïef. Die twintig uur waren namelijk noodzakelijk om vier uur de tijd te hebben om de urinestalen te kunnen verwisselen."
Het woord is nu aan het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Van Eenoo hoopt dat er een gepaste straf volgt. "Ik hoop dat ze een aantal atleten, die kunnen bewijzen dat ze clean zijn, een pardon zullen geven. Je moet nóóit atleten als groep straffen, zonder te kijken naar het individu. Dat is in onze rechtspraak ook niet zo. Het kan niet zo zijn dat er twee moordenaars in Rotterdam zitten en dat iedereen veroordeeld moet worden."
Of dit de grootste dopingzaak ooit is? "Moeilijke vraag", zegt Van Eenoo. "Er zijn meer dopingzaken, maar dit is waarschijnlijk de grootste. Ik heb nog nooit iets ergers gehoord. De toekomst zal moeten uitwijzen of het nog schokkender kan."