Peilingwijzer: de winnaars en verliezers van het politieke jaar

In de laatste Peilingwijzer van dit parlementaire jaar zijn geen noemenswaardige verschuivingen te zien. De PVV blijft de grootste partij met dit keer 28 tot 32 Kamerzetels, gevolgd door de VVD met 25 tot 29.

Die windstilte geeft de mogelijkheid om terug te blikken op de ontwikkelingen in het voorbije politieke seizoen, waarin GroenLinks van Jesse Klaver (3 zetels erbij sinds augustus vorig jaar) en vooral de PVV van Geert Wilders (plus 7) duidelijk wonnen. En waarin de SP, D66 en het CDA terrein verloren.

Weliswaar staat de PVV iets lager dan op de piek van afgelopen januari en heeft de grootste regeringspartij VVD iets van de achterstand goedgemaakt. "Maar bij de VVD gaat het om niet meer dan een hele lichte positieve trend", zegt politicoloog Tom Louwerse, de man achter de Peilingwijzer. "We hebben het dan over een stijging van 1 zetel in de afgelopen drie maanden, die bovendien nog binnen de foutmarges valt. Niet echt reden voor die partij dus om al heel tevreden te zijn."

Vluchtelingencrisis

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de vluchtelingencrisis de bepalende factor is geweest bij de meeste verschuivingen. Niet toevallig, zegt Louwerse, hebben zowel de PVV als GroenLinks een helder verhaal op dit thema. De eerste partij wil de grenzen sluiten, terwijl de tweede een open houding aanneemt ten opzichte van vluchtelingen. Nu de instroom van asielzoekers afneemt, vlakt de groei van de PVV ook iets af.

De partijen die het sinds afgelopen augustus moeilijker hebben gehad (hoewel zij nog altijd wel op lichte winst staan ten opzichte van hun huidige zetelaantal in de Tweede Kamer) slagen er minder goed in om een helder alternatief te formuleren voor het regeringsbeleid. "D66 bijvoorbeeld", zegt Louwerse, "is toch voorzichtiger dan GroenLinks als het gaat om immigratie. Voor die partij zou het wellicht beter zijn als het debat zou verschuiven naar integratie. Daar heeft D66 een meer onderscheidend verhaal."

Over acht maanden zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In hoeverre heeft de huidige Peilingwijzer voorspellende waarde? Louwerse: "Over het algemeen is de regel: een jaar voor de verkiezingen is daar niets over te zeggen. Naarmate de verkiezingsdatum dichterbij komt, wordt dat gat steeds kleiner. Nu is het verband dus nog zwak. Kijkend naar de cijfers moet het gek lopen wil de PvdA bijvoorbeeld een heel goede uitslag maken. Maar uitgesloten is het ook weer niet."

Terreinwinst 50Plus

Terug naar de Peilingwijzer van deze maand: daarin is achter de PVV en de VVD een achtervolgende groep te zien van SP en D66 (beide 14 tot 18 zetels), CDA (15-17) en PvdA en GroenLinks (beide 11-13).

Bij de kleinere partijen heeft 50Plus de afgelopen maanden terreinwinst geboekt. Die partij staat nu op 4 tot 7 zetels. De ChristenUnie scoort 6 tot 8 en de SGP en de Partij voor de Dieren beide 3 tot 5.

Denk

VNL scoort nu al maanden nul zetels en daarom zal de Peilingwijzer de resultaten van deze partij niet meer publiceren in het nieuwe parlementaire jaar. Mogelijk komt ‘Denk’ van de Kamerleden Kuzu en Öztürk daarvoor in de plaats. Deze partij scoort nu een zetel bij TNS Nipo en Maurice de Hond, maar nog nul bij de Politieke Barometer van Ipsos, De Stemming van EenVandaag en bij I&O.

De NOS publiceert maandelijks de Peilingwijzer. Daarin worden peilingen van de Politieke Barometer (Ipsos), De Stemming (EenVandaag), Peil.nl (Maurice de Hond), I&O Research en TNS Nipo samengevoegd. Meer over de methode achter de Peilingwijzer is te vinden op de website van politicoloog Tom Louwerse (Universiteit Leiden).